دفترمهندسی و مطالعات
با سلام و عرض احترام
اینجانب رضا پورشعبانی کارشناس زمین شناسی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، دفترمهندسی و مطالعات، گروه:  سیل، فرسایش و زمین لغزش می باشم، رئوس فعالیتهای گروه زمین لغزش ها دراقدامات بانک اطلاعاتی زمین لغزشها شامل: مدیریت بانک اطلاعاتی زمین لغزش، بررسی پرسشنامه ثبت زمین لغزش،  بررسی و تفسیرعکسهای هوایی، رقومی نمودن نقشه پراکنش زمین لغزش ها می باشد، باتوجه به  اهمیت زمین لغزش از بعد خسارات مالی و جانی، سعی کرده ایم مطالب ارایه شده درجهت پیشرفت و آموزش زمین لغزشها باشد و از همکارانی که دراین امر یاری رساندند تشکر می نمایم.
مطالب، سوالات ,پرسش ها و درخواست های خود را فقط طبق آموزش ورود به بخش مدیریت که در صفحه نخست درج شده است در سایت زمین لغزش ارسال نمایید، به تماس، پیامک، تلگرام و ایمیل های شخصی شما
و غیره پاسخ داده نمیشود: مطمئن هستیم درخواست، پرسش و مطالب بارگذاری شده شما در سایت برای دیگر کاربران نیز مفید خواهد بود.
مدیریت سایت: رضا پورشعبانی
آدرس ایمیل:  ************
شماره همراه:  *********
اینستاگرام سایت لغزش به آدرس : landslide.ir می باشد.
با کمال تشکر

اردبیل؛ فیلم لغزش

آرشیو عناوین

 + آرشیو جدیدترین ها

مهم فقط از طریق سایت اقدام نمایید دوم شهریور ۱۴۰۰

جهت ارائه اطلاعات بانک زمین لغزشها(نقشه پراکنش) به استحضار می رساند: دوم شهریور ۱۴۰۰

WelcomeTo The Landslide پانزدهم مهر ۱۳۹۰

آموزش ورود به بخش مدیریت سیزدهم آذر ۱۳۸۹

آموزش هجدهم خرداد ۱۴۰۲

آموزش تکمیل فرمهای زمین لغزش هجدهم خرداد ۱۴۰۲

دیتای زمین لغزش استان گلستان همراه با تاریخ وقوع زمین لغزش ها شانزدهم اسفند ۱۴۰۱

تاریخ وقوع زمین لغزش ها هجدهم تیر ۱۴۰۱

راهنمایی آموزشی پرسشنامه های چهار صفحه ای نوزدهم اردیبهشت ۱۴۰۱

درخواست فایل کمکی روش استفاده از پرسشنامه های تک صفحه ایی و چهارصفحه ایی . سوم اردیبهشت ۱۴۰۱

Landslide.ir

  لینک و لوگوی ما

کد لوگو :  <a href="http://20toon.blogfa.com/"> <img src="http://irbosat.persiangig.com/Ghaleb/blogfa/axlogo.gif" width="188" height="93" style="border: 1px solid #C0C0C0">

صفحه اصلی

» رضابیانی مدیرکل دفترمهندسی ومطالعات(سابق)

» محمدعلی فتاحی مدیر کل دفترمهندسی و مطالعات(سابق)

» معراج خائز مدیر کل دفتر مهندسی و مطالعات

» علی عمویی معاون دفترمهندسی و مطالعات

» علی فرازمند معاون دفتر مهندسی و مطالعات

» محمدمهدی سمیعی ریاست گروه عمران زمین لغزش(سابق)

» رئیس گروه سیل،فرسایش و زمین لغزش: امیر ملکی بیگدلی

» رئیس گروه تثبیت حرکتهای توده ای: بهمن اکبری

» کارشناس مسئول زمین لغزش:محمدقبادی

» کلیپ وعکس ها

» استانها

» ستادی

» نقشه ها

» دانلود نرم افزار

» بانک نرم افزار تک صفحه ایی

» مطالب آموزشی

» گزارش کارنهایی تک صفحه ایی

» نظرات و پاسخ های شما

» اخبار

» منابع

» مبانی زمین لغزش

» فرم تک و چهار صفحه ای

خرداد ۱۴۰۲

اسفند ۱۴۰۱

تیر ۱۴۰۱

اردیبهشت ۱۴۰۱

شهریور ۱۴۰۰

مرداد ۱۴۰۰

فروردین ۱۴۰۰

مهر ۱۳۹۹

آبان ۱۳۹۸

تیر ۱۳۹۸

خرداد ۱۳۹۸

فروردین ۱۳۹۸

بهمن ۱۳۹۷

آذر ۱۳۹۷

اردیبهشت ۱۳۹۷

فروردین ۱۳۹۷

بهمن ۱۳۹۶

مهر ۱۳۹۶

فروردین ۱۳۹۶

اسفند ۱۳۹۵

بهمن ۱۳۹۵

دی ۱۳۹۵

خرداد ۱۳۹۵

اردیبهشت ۱۳۹۵

آبان ۱۳۹۴

مهر ۱۳۹۴

مرداد ۱۳۹۴

تیر ۱۳۹۴

آبان ۱۳۹۲

تیر ۱۳۹۲

خرداد ۱۳۹۲

اردیبهشت ۱۳۹۲

دی ۱۳۹۱

آذر ۱۳۹۱

آبان ۱۳۹۱

خرداد ۱۳۹۱

آرشيو

» ويژگى‌هاى عمومى گسل‌هاى ايران

 

ويژگى‌هاى عمومى گسل‌هاى ايران

گسل‌ها نوعى ساختار خطى، همراه با جابه‎جايى هستند که بر تحولات زمين‌ساختى و همچنين تکوين حوضه‌هاى ساختارى – رسوبى ايران اثر در خور توجه داشته‌اند. از اين ميان، اثر گسل‌هاى طولى عمده، همزمان با جنبش‌هاى کوهزايى کاتانگايى (پرکامبرين پسين) به مراتب بيشتر است. روند اين گسل‌ها در بيشتر جاها با روند‌هاى زمين‌ساختى مربوط به چين‌خوردگى کاتانگايى همخوان است و در راستاى شمالى – جنوبى قرار دارد، ولى روندهاى شمال باخترى – جنوب خاورى (روند زاگرس) نيز گزارش شده است. جدا از دو روند گفته شده. روند سومى در راستاى شمال خاورى – جنوب باخترى، بر گسل‌هاى ايران حاکم است، بر اساس مطالعاتي كه بر روي روند شكستگي‌هاي پوسته ايران صورت گرفته چهار روند اصلي در گسل ها قابل بررسي است ، كه بترتيب اهميت اين چهار روند شامل :



» روند شمالي جنوبي : با جهت يافتگى لوت و تمام مناطق خاور گسل نايبند و شمال بزمان، مشخص است.

» روند شرقي غربي

» روندشمال شرق - جنوب غرب: با امتداد البرز خاورى، گودال کوير بزرگ موازى است.

» روند شمال غرب - جنوب شرق : با امتداد زاگرس، زون سنندج – سيرجان، کمان ماگمايى اروميه- بزمان و البرز باخترى هم روند است.



گسل‌هاى ياد شده، به طور عموم مرز واحدهاى ساختارى – رسوبى مختلف ايران را تشکيل مى‌دهند و با فعاليت خود، موجب تغييرات عمده در رخساره‌هاى سنگى، ستبراى رسوبات به ويژه تحولات زمين‌ساختى (ماگماتيسم، دگرگونى، شدت و الگوى چين‌خوردگى 000) مى‌شوند و لذا، شناخت آنها از نظر زمان تشکيل، فعاليت‌ها، تأثير آنها بر زمين‌شناسى ايران و لرزه‎زمين‎ساخت بسيار ضرورى است.

بين كليه واحدهاي ساختاري ايران مرز گسله قرار دارد . شناخت گسله ها و بررسي ويژگيهاي گسلي از دو ديدگاه مهم است . اول اينكه گسلهاي پوستة قاره‌اي بدليل اينكه زون برشي ايجاد مي كنند و بصورت مجموعه‌اي از سنگهاي خرد شده ديده مي‌شوند، خاستگاه مواد معدني مي‌باشند . مطالعة گسله ها به شناسايي كانسارها، نحوة پراكندگي، اكتشاف و استخراج مواد معدني كمك مي كند . از جمله اين گسل ها در پوستة ايران مي توان به گسله پشت بادام - حاوي تمركز ماده معدني سرب و روي - در معدن سرب و روي راونج اشاره كرد . تمركز كانسارهاي آهن در طول زون گسلي ده شير- بافق كه معادن بزرگ آهن گل گوهر، چغارت از آن جمله هستند . كانسارهاي بزرگ منيزيت و هونتيت در طول گسله‌هاي نهبندان و ميامي كه افيوليت ملانژها تمركز دارند يا معادن مس هيدروترمال از جمله معادن بزرگ مس قلعه زري در ارتباط با وجود زونهاي گسلي تشكيل شده اند . از سوي ديگر مطالعه گسلها از آنجائيكه توان لرزه زايي دارند داراي اهميت است . شناسايي زونهاي گسلي فعال و برآورد توان لرزه زايي اين گسله ها مي تواند در كاهش خسارت هاي جاني و مالي مهم باشد .

از دياگرام شكستگيهاي فلات ايران روند غالب N130 را نشان مي دهد كه همان راستاي شمال غرب -جنوب شرق است . روند شمالي جنوبي در حدفاصل N5W و N10E در درجه دوم اهميت ، راستاي شكستگي N50E در ردة سوم و حدفاصل N85 تا N110 در راستاي چهارم قرار گرفته است . روند شرقي غربي از نظر سني جوانتر است و بيشترين گسله هاي امروزي را تشكيل مي دهند . با توجه به سه جهت نيروي وارده بر فلات ايران كه شامل :



1) مولفة N20E كه از طرف ورقة عربستان حاكم مي شود .

2) مولفة شمال غرب N50W كه از طرف هندوستان اعمال مي شود .

3) راستاي شمالي جنوبي كه در توران ( اورازيا ) و ناحية مكران اعمال مي شود .



اين جهات نيرو باعث مي شوند چهار روند اصلي شكستگيهاي ايران سازوكارهاي متفاوتي داشته باشند . به گونه اي كه گسله هاي شمال غرب - جنوب شرق اكثراً فشاري برشي بوده و معكوس راستگرد هستند . گسله هاي شمال غرب - جنوب شرق تحت تاثير تنش غالب N20E حركت چپگرد نشان مي دهند . گسله هاي شمالي جنوبي تحت تاثير تنش N20E و تنش شمالي جنوبي مكران حركت راستگرد دارد . گسله هاي شرقي غربي موجود، حركت چپگرد را نشان مي دهند كه مولفة شمالي نيز باعث معكوش شدن آن مي شود .

به جز حالت‌هاى استثنايى، ويژگى‌هاى زير در گسل‌هاى ايران عموميت دارد.

1- گسل‌هاى داراى روند شمالى – جنوبى و يا شمال باخترى – جنوب خاورى، به سن پرکامبرين پسين، و حاصل کوهزايى کاتانگايى هستند.

2- گسل‌هاى شمالى – جنوبى و شمال باخترى – جنوب خاورى از انواع امتداد‌لغز راستگرد هستند.

3- گسل‌هاى داراى روند شمال خاورى – جنوب باخترى، به سن دونين و حاصل عملکرد‌هاى احتمالى جنبش‌هاى زمين‌ساختى کالدونى هستند

4- گسل‌هاى شمال خاورى – جنوب باخترى تغيير شکل برشى چپگرد دارند.

5- گسل‎هاى مربوط به رخدادهاى زمين‎ساختى چرخه آلپى بيشتر موازى روند زاگرس، يعنى امتداد تقريبى N140 درجه دارند.

6-گسل‌هاى ايران نقاط ضعيف پوسته هستند که رها شدن انرژى‌ متمرکز را ممکن مى‌سازند و لذا گسل‌ها به ويژه انواع طولى عمده (با طول بيش از ده کيلومتر) در لرزه‌خيزى ايران نقش دارند (به جز گسل‌هايى که در 700 هزار سال گذشته حرکت نداشته‌اند). در اين ميان، نبايد گسل‌هاى بى‌نام ناديده گرفته شوند، چراکه بسيارى از گسل‌هاى بى‌نام نيز مى‌توانند لرزه‌زا باشند. براى مثال مى‌توان به بزرگ‎ترين زمين‌لرزه ايران با بزرگى 7/7 در 16 سپتامبر 1978 (شهريور 1357) در شهر طبس اشاره کرد که بر روى يک گسل بى‌نام و ناشناخته روى داده است (بربريان، 1980).‎ترين زمين‌لرزه ايران با بزرگى 7/7 در 16 سپتامبر 1978 (شهريور 1357) در شهر طبس اشاره کرد که بر روى يک گسل بى‌نام و ناشناخته روى داده است (بربريان، 1980).

7- قرارگيرى کانون زمين‌لرزه‌هاى سده بيستم در درازاى بسيارى از گسل‌هاى ايران، نشان مى‌دهد که بسيارى از گسل‌هاى ايران هنوز فعال‌ هستند.

8- گسل‌ها در تحولات زمين‌ساختى گوناگون (دگرشيبى، چين‌خوردگى، ماگماتيسم و 000) نقش مؤثرى داشته‌اند. براى نمونه، بسيارى از تکاپوهاى آتشفشانى شکافى ايران از طريق گسل‌ها و بازشدگى آنها به سطح زمين رسيده‎اند.

9- در ريخت زمين‎ساخت امروز ايران، گسل‌هاى طولى و عمده نقش سازنده داشته‌اند به گونه‎اى که بسيارى از روندهاى ساختارى کنونى ايران‎زمين نتيجه حرکت افقى و قائم گسل‎ها است (شکل 9-1).

10- در بين گسل‌هاى ايران، انواع برگشته و راندگى‌ها، نقش بيشترى در دگرشکلى پوسته داشته‎اند. به گفته ديگر، دگرشکلى کنونى ايران بيشتر در ارتباط گسل‌هاى معکوس حدکوه و دشت به ويژه راندگي‎ها، و کمتر در ارتباط با گسل‌هاى امتداد لغز مي‎باشند.

11- بيشتر گسل‎هاى قديمى داراى حرکت‎هاى راستگرد هستند در حالى که گسل‎هاى فعال کنونى همگى امتداد لغزچپ‎گرداند.

12- برخى از گسل‌هاى فعال کنونى ايران، از نوع عميق چند نقش مي‎باشند. براى نمونه مى‌توان به گسل‌هاى طولى برگشته – رانده پهنه‌هاى مکران و کپه‌داغ اشاره کرد که در زمان تشکيل حوضه رسوبى از نوع عادى بوده‌اند ولى پس از برقرارى رژيم‌هاى فشارشى به انواع برگشته تبديل شده‌اند.

13- يک گسل در گذر تکاملى فعاليت خود، ممکن است گاه راستگرد، گاه چپگرد و گاه بدون حرکت باشد.

14- در طول يک گسل، مقدار و سازوکار جابه‎جايى، يکسان و همانند نيست و ممکن است بخشى از يک گسل به صورت فشارشى و بخش ديگر آن به صورت کششى عمل کند.



دسته‌بندى گسل‌هاى ايران

گسل‌هاى ايران را مى‌توان بر اساس زمان پيدايش، زمان آخرين حرکت و پراکندگى جغرافيايى دسته‌بندى کرد.

در نقشه لرزه‎زمين‎ساخت ايران (بربريان، 1976) گسل‌هاى ايران به سه دسته عمده زير تقسيم شده‌اند:

1- گسل‌هاى زمين‌لرزه‌اى جوان: که در طى رويدادهاى زمين‌لرزه‌اى و مخرب زمان حال به وجود آمده‌اند و يا دوباره فعال شده‎اند مانند گسل ايپک، گسل دشت بياض و 000 .

2-گسل‌هاى کواترنرى: گسل‌هايى هستند که در دو ميليون سال گذشته حرکت داشته‌اند (مانندگسل کلمرد) ولى به ظاهر زمين‌لرزه تاريخى و ثبت شده ندارند.

3-گسل‌هاى پيش از کواترنرى، اين گسل‌ها سنى بيش از دو ميليون سال دارند ولى به احتمال از زمان جنبش‎هاى آلپ پايانى تاکنون حرکتى نداشته‌اند. با اين حال، نبايد اين گسل‌ها را مرده تصور کرد چراکه ممکن است حرکت‌هاى جوان آنها ناشناخته باشد. در ضمن، در بسيارى از حالات، ممکن است در اثر فرسايش، پوشش گياهى و يا عملکرد انسان، نشانهحرکت‌هاى جوان اين گسل‌ها از بين رفته باشد. لذا، هرگز نبايد اهميت اين گسل‌ها را ناديده گرفت.

در اين نوشتار، دسته‌بندى گسل‌ها بر اساس پراکندگى جغرافيايى آنها است درباره زمان پيدايش، زمان آخرين حرکت و لرزه‌خيزى آنها مطالبى بيان شده است.

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و هفتم دی ۱۳۸۸ | 

» زمین لغزش

دیدکلی

حرکت و جابجایی بخشی از مواد دامنه در امتداد یک سطح گسیختگی مشخص را «لغزش» می‌نامیم. در لغزشهای دامنه‌ای تغییر شکل از نوع «برش ساده» است. لغزش انواع مختلف داشته و در هر نوع مصالحی می‌تواند ایجاد شود. ویژگیهای توده متحرک و شکل سطح گسیختگی معمولا به عنوان عوامل طبقه بندی لغزشها بکار گرفته می‌شوند.
انواع لغزشهای دامنه‌ای
لغزش انتقالی یا ساده
در لغزش انتقالی ، توده‌ای از مواد به روی یک سطح کم و بیش مسطوی به سمت پایین دامنه می‌لغزند. شرایط زمین شناسی و در راس آن وجود ناپیوستگیهای ساختی دارای جهتیابی مناسب ، از جمله عوامل ایجاد یک لغزش انتقالی است.

لغزش دایره‌ای یا چرخشی
لغزش دایره‌ای یا چرخشی عمدتا در دامنه‌های خاکی و خرده سنگی طبیعی و مصنوعی و به مقدار کمتر در دامنه‌هایی که از سنگ خرد شده یا ضعیف و هوازده ساخته شده‌اند، دیده می شود. در این حالت گسیختگی در راستای سطوحی منحنی و قاشقی شکل ، که حداکثر تنش برشی را تحمل می کنند، صورت می‌گیرد. برای ایجاد یک لغزش دایره‌ای معمولا نیاز به شرایط زمین شناسی ویژه و گسستگیهای ساختی نیست.

لغزش مسطوی در سنگ
این نوع لغزش انواع مختلفی دارد. از آن جمله است لغزش یک یا چند واحد سنگی در امتداد یک یا چند سطح مسطوی ، سر خوردن یک قطعه کوچک یا ورقه‌ای از سنگ به روی دامنه ، لغزش توده عظیمی از سنگ و سرانجام لغزش گوه‌ای در امتداد فصل مشترک دو صفحه متقاطع.
شرایط مناسب برای لغزش مسطوی
سنگهای لایه‌لایه رسوبی که شیبشان به سمت خارج دامنه و مقدار آن مساوی یا کمتر از شیب دامنه است.
گسل‌ها ، درزها و فولیاسیونهایی که سطوح ضعیف ممتدی را ساخته و سطح دامنه را قطع می‌کنند.
درزهای متقاطع که گسیختگیهای گوه‌ای را می‌سازند.
سنگ سخت و درزدار که سر خوردن قطعات سنگ را به همراه دارد.
پوسته پوسته شدن در توده‌های گرانیتی که سرخوردن ورقه‌هایی از سنگ را باعث می‌شود.

لغزش چرخشی در سنگ

در این نوع لغزش توده‌ای قاشقی شکل از سنگ ، بر اثر لغزش در امتداد سطحی استوانه‌ای ، گسیخته می‌شود. ایجاد ترکهایی در راس بخش ناپایدار و برآمدگیهایی در پاشنه آن نشانه‌های حرکات آغازین‌اند. پس از گسیختگی نیز معمولا پرتگاهی در بالای دامنه و به هم ریختگیهایی در پایین آن متساعد می‌شود. افزایش شیب دامنه ، هوازدگی و نیروهای آب نشستی از دلایل اصلی این نوع لغزشند.

لغزش چرخشی در سنگهای سخت یکپارچه دیده نمی‌شود. در مقابل درستیهای دریایی و دیگر سنگهای نرم ، همچنین در سنگهای رسوبی لایه‌لایه به شدت درزدار و دارای لایه‌های ضعیف ، فراوان ایجاد می شود. شیب طبیعی شیلهای دریایی متورم شونده و به شدت ترکدار ، کم و پایدارسازی آنها معمولا مشکل است. این نوع گسیختگیها معمولا پیشرونده و وسیع اند.

لغزش چرخشی در خاک : رایجترین نوع لغزش در خاک ، حرکت چرخشی یک یا چند قطعه از آن در امتداد سطوح استوانه‌ای است.
علل اصلی لغزش چرخشی در خاک
نیروهای آب نشستی
افزایش شیب دامنه
ساختهای قبلی باقیمانده در خاک برجا

لغزشهای چرخشی از ویژگیهای رسوبات نسبتا صخیم خاک چسبنده و بدون سطوح ضعیف است. عمق سطح گسیختگی وابسته به شرایط زمین شناسی است. لغزشهای عمیق در زمینهای رسی و لغزشهای کم عمق در واریزه‌ها انجام می‌شود. نشانه‌های اولیه این نوع لغزش ، ترکهای کششی در راس و برجستگیهای در قاعده دامنه است.
گسترش جانبی و گسیختگی متوالی
نوعی گسیختگی صفحه‌ای است که سنگ و خاک دیده می‌شود. در اینجا مواد در امتداد یک سطح ضعیف بطور جانبی تحت تنش قرار گرفته و متوالیا بصورت قطعاتی می‌شکنند. علل اصلی این نوع لغزش عبارت است از نیروهای آب نشستی و افزایش شیب و ارتفاع دامنه. این نوع گسیختگی را معمولا نمی‌توان با روشهای ریاضی پیش بینی کرد. زیرا از قبل نمی‌توان محل تشکیل اولین ترک و در نتیجه اولین قطعه را مشخص کرد. با این حال ، چون در انواع خاصی از سنگ و خاک ایجاد می‌شود، تشخیص حالات ناپایدار بالقوه امکان پذیر است. گسترش جانبی معمولا به تدریج توسعه یافته و می‌تواند حجم زیادی داشته باشد.

این نوع گسیختگی در دره رودها رایج است و بطور مشخصی در رسهای سخت شکاف‌دار ، شیلهای رسی و لایه‌های افقی یا کم شیب ، که حاوی مناطق ضعیف ممتدی هستند، دیده می‌شود. واریزه‌هایی که به روی خاک برجا یا سنگ دارای شیب ملائم قرار گرفته‌اند، متوالیا بصورت گسترش جانبی گسیخته می‌شوند. نشانه این نوع گسیختگی در مراحل آغازین ترکهای کششی است، البته در برخی شرایط مثل بارگذاری ناشی از زمین لرزه ، ممکن است ناگهانی باشد. در خلال گسترش پیشرونده ، ترکهای کششی بار شده و پرتگاههایی ایجاد می‌شود. گسیختگی نهایی ممکن است تا سالها اتفاق نیافتد.


لغزش واریزه

این نوع لغزش به حرکت توده‌ای از خاک ، یا خاک و قطعات سنگ که بطور یکجا یا در واحدهای جداگانه در روی یک سطح مسطوی پرشیب می‌لغزند، اطلاق می‌شود. این لغزش اغلب حالت پیشرونده داشته و ممکن است به بهمن یا جریان منتهی شود. علل اصلی لغزش واریزه‌ای عبارتست از افزایش نیروی آب نشستی و شیب دامنه. این نوع لغزش در جاهایی که واریزه‌ها یا خاک برجا به روی سطح شیبدار و نسبتا کم عمق سنگی قرار گرفته باشد، ایجاد می‌شود. آغاز حرکت در این نوع لغزش هم با ترکهای کششی مشخص می‌شود.
مباحث مرتبط با عنوان
زمین شناسی مهندسی
گسل
انواع ناپیوستگی
مواد دامنه
حرکات جریانی
رفتار خاک در برابر زمین لرزه
زمین لرزه
زمین لرزه و ژئوتکنیک

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و یکم آذر ۱۳۸۸ | 

» سنگ شناسی آذرین

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و یکم آذر ۱۳۸۸ | 

» زمین لغزش را چگونه بشناسیم؟

 
زمین لغزش یکی دیگر از خطرهای زمین شناختی است که در برخی از نقاط کشور ما روی داده و خسارات فراوان جانی و مالی بر جای گذاشته است.

به پدیده ی گسیختگی و ناپایداری شیب های خاکی و سنگی در اثر فزونی مؤلفه های جابجایی در راستای شیب بر نیروی ثقل زمین لغزش اطلاق می گردد. این پدیده می تواند در اثر وجود ناپیوستگی های موجود در توده ی خاک یا سنگ، تحریک ناشی از زلزله، تغییرات ایستایی یا بارش های ناگهانی ایجاد شود.


به عنوان مثال، در روز 12 فروردین 1377، بخشی از ارتفاعات آهکی کوه "کی نو" مشرف بر رودخانه "لبد" و روستای "آبی کار" در منطقه ی بازفت استان چهارمحال و بختیاری دچار لغزش شد و حجم عظیمی از توده های سنگ و خاک را بر روستای "آبی کار" ریخت و این روستا را با 55 نفر جمعیت، مزارع و حتی حیوانات کاملاً مدفون ساخت و یکی از غم انگیزترین رویدادهای سال های اخیر را به وجود آورد.

سرزمین ما ایران، با توجه به شرایط زمین شناسی و آب و هوایی از جمله کشورهایی است که شاهد وقوع زمین لغزش های بسیاری می باشد. در حال حاضر سالیانه چندین زمین لغزش بر اثر عوامل گوناگون در نقاط مختلف کشور به وجود می آید و مناطق مسکونی، راه ها و تأسیسات بسیاری را مورد تهدید قرار می دهد.

در برخی از مناطق شهر تهران خصوصاً در ارتفاعات و کنار دره های بزرگ، وقوع زمین لغزش، بسیار محتمل است که از جمله می توان به حادثه ی اخیر در ضلع شمال غربی "دره ی فرح زاد" اشاره نمود که برای تعدادی از شهروندان ما مشکلات و دل نگرانی های جدی ایجاد نموده است.

در اینجا به اختصار اقداماتی را که برای آمادگی در برابر زمین لغزش ضروری است، برای شما بیان می کنیم.

قبل از رویداد:

● وضعیت زمین محل سکونت خود را از لحاظ امکان وقوع لغزش مشخص نمایید. برای انجام این کار می توانید از کارشناسان علوم زمین و متخصصان ژئوتکنیک کمک بگیرید و اطلاعات لازم در مورد وضعیت منطقه ی محل سکونت خود را به دست آورید.

● سطوح شیب دار نزدیک منزل خود را درخت کاری نمایید و در صورت لزوم دیوارهای حایل را مقاوم بسازید.

● در مناطقی که در معرض خطر جریان های گِل و لای هستند، کانال هایی بسازید تا جریان های گِل را از اطراف ساختمان و دیوارها منحرف سازد.

● دیوارها و کانال ها را طوری بسازید که جریان های گِل و لای، خساراتی به اموال همسایگان وارد نسازد.

علایم هشدار دهنده ی زمین لغزش را بشناسید

● درها و پنجره ها برای اولین بار، گیر می کنند.

● ترک های جدیدی بر روی پوشش داخلی دیوارها، بام، دیوارهای خارجی یا پی ها ظاهر می شود.

● دیوارهای خارجی و پیاده رو کنار آنها شروع به دور شدن از ساختمان می کنند.

● ترک ها و شکاف هایی که به آرامی توسعه پیدا می کنند، بر روی زمین یا روی مناطق سنگفرش شده ظاهر می شوند.

● لوله های زیرزمینی می شکنند.

● بالا آمدگی و تورم زمین، در پای سطوح شیب دار ظاهر می شود.

● حصارها، دیوارهای حایل، دکل ها و درخت ها کج یا جابجا می شوند.

● غرشی ضعیف می شنوید که با نزدیک شدن زمین لغزش افزایش می یابد.

● شروع جابجایی و حرکت زمین را به یک سمت، احساس خواهید کرد.
نقشه ی خروج از محل

حداقل دو مسیر مطمئن برای خروج در نظر داشته باشید. از آنجا که ممکن است جاده ها مسدود شوند، با سایر اعضای خانواده و دوستان نقشه هایی جهت موارد اضطراری تهیه کنید و آمادگی خود را برای مقابله با زمین لغزش بالا ببرید.

هنگام رویداد:

اگر داخل ساختمان هستید:

● اگر فرصت پناه بردن به جای امنی فراهم نیست، داخل ساختمان بمانید و زیر میز یا مبلمان محکم، پناه بگیرید.

اگر خارج از ساختمان هستید:

● سعی کنید از مسیر زمین لغزش و جریان های گِل و لای فاصله بگیرید.

● به طرف نزدیک ترین زمین بلند در جهت دور شدن از مسیر زمین لغزش بدوید.

● اگر توده های سنگ در حال نزدیک شدن بود، به طرف نزدیک ترین سرپناه، نظیر ساختمان یا گروهی از درختان پناه ببرید.

پس از رویداد:

● از منطقه ی لغزش دور شوید، زیرا خطر لغزش های بعدی وجود دارد.

● به سراغ مجروحین و افراد به دام افتاده در نزدیک محل لغزش رفته و به کمک آنها بشتابید.

● به کمک همسایگان و افراد خردسال و از کارافتادگان بروید.

● به پیام های رادیو و تلویزیون برای اطلاع از آخرین وضعیت اضطراری گوش فرا دهید.

● وضعیت برق، خطوط تلفن، آب و سایر موارد را کنترل کنید و در صورت مشاهده ی آسیب به مراکز مسئول اطلاع دهید.

● پی ساختمان، آسیب های وارده به ساختمان و سایر موارد را کنترل کنید.

● در زمین های آسیب دیده مجدداً گیاه، بوته و درخت بکارید تا هوازدگی باعث از بین رفتن پوشش سطحی خاک و مستعد شدن منطقه برای سیلاب نگردد.

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و یکم آذر ۱۳۸۸ |