درباره ما

 

 دفترمهندسی و مطالعات
با سلام و عرض احترام
اینجانب رضا پورشعبانی کارشناس زمین شناسی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، دفترمهندسی و مطالعات، گروه:  سیل، فرسایش و زمین لغزش می باشم، رئوس فعالیتهای گروه زمین لغزش ها دراقدامات بانک اطلاعاتی زمین لغزشها شامل: مدیریت بانک اطلاعاتی زمین لغزش، بررسی پرسشنامه ثبت زمین لغزش،  بررسی و تفسیرعکسهای هوایی، رقومی نمودن نقشه پراکنش زمین لغزش ها می باشد، باتوجه به  اهمیت زمین لغزش از بعد خسارات مالی و جانی، سعی کرده ایم مطالب ارایه شده درجهت پیشرفت و آموزش زمین لغزشها باشد و از همکارانی که دراین امر یاری رساندند تشکر می نمایم.
مطالب، سوالات ,پرسش ها و درخواست های خود را فقط طبق آموزش ورود به بخش مدیریت که در صفحه نخست درج شده است در سایت زمین لغزش ارسال نمایید، به تماس، پیامک، تلگرام و ایمیل های شخصی شما
و غیره پاسخ داده نمیشود: مطمئن هستیم درخواست، پرسش و مطالب بارگذاری شده شما در سایت برای دیگر کاربران نیز مفید خواهد بود.
مدیریت سایت: رضا پورشعبانی
آدرس ایمیل:  ************
شماره همراه:  *********
اینستاگرام سایت لغزش به آدرس : landslide.ir می باشد.
با کمال تشکر

  جدیدترین ها

اردبیل؛ فیلم لغزش

آرشیو عناوین

 + آرشیو جدیدترین ها


  جدیدترین پست های سایت

مهم فقط از طریق سایت اقدام نمایید دوم شهریور ۱۴۰۰

جهت ارائه اطلاعات بانک زمین لغزشها(نقشه پراکنش) به استحضار می رساند: دوم شهریور ۱۴۰۰

WelcomeTo The Landslide پانزدهم مهر ۱۳۹۰

آموزش ورود به بخش مدیریت سیزدهم آذر ۱۳۸۹

آموزش هجدهم خرداد ۱۴۰۲

آموزش تکمیل فرمهای زمین لغزش هجدهم خرداد ۱۴۰۲

دیتای زمین لغزش استان گلستان همراه با تاریخ وقوع زمین لغزش ها شانزدهم اسفند ۱۴۰۱

تاریخ وقوع زمین لغزش ها هجدهم تیر ۱۴۰۱

راهنمایی آموزشی پرسشنامه های چهار صفحه ای نوزدهم اردیبهشت ۱۴۰۱

درخواست فایل کمکی روش استفاده از پرسشنامه های تک صفحه ایی و چهارصفحه ایی . سوم اردیبهشت ۱۴۰۱

  لینک دوستان

Landslide.ir

 

  لینک و لوگوی ما

کد لوگو :  

 اولین سایت تخصصی زمین لغزش ها

 

 

 

 

حرکت توده ای زمین           رضاپورشعبانی      ((سازمان جنگلها ومراتع وآبخیزداری کشور))

 

صفحه اصلی

آرشیو مطالب
تماس با ما
اضافه به علاقه مندی ها
خانگی سازی
خروجی RSS
 
  آرشیو موضوعی

» رضابیانی مدیرکل دفترمهندسی ومطالعات(سابق)

» محمدعلی فتاحی مدیر کل دفترمهندسی و مطالعات(سابق)

» معراج خائز مدیر کل دفتر مهندسی و مطالعات

» علی عمویی معاون دفترمهندسی و مطالعات

» علی فرازمند معاون دفتر مهندسی و مطالعات

» محمدمهدی سمیعی ریاست گروه عمران زمین لغزش(سابق)

» رئیس گروه سیل،فرسایش و زمین لغزش: امیر ملکی بیگدلی

» رئیس گروه تثبیت حرکتهای توده ای: بهمن اکبری

» کارشناس مسئول زمین لغزش:محمدقبادی

» کلیپ وعکس ها

» استانها

» ستادی

» نقشه ها

» دانلود نرم افزار

» بانک نرم افزار تک صفحه ایی

» مطالب آموزشی

» گزارش کارنهایی تک صفحه ایی

» نظرات و پاسخ های شما

» اخبار

» منابع

» مبانی زمین لغزش

» فرم تک و چهار صفحه ای

 
  آرشیو مطالب

خرداد ۱۴۰۲

اسفند ۱۴۰۱

تیر ۱۴۰۱

اردیبهشت ۱۴۰۱

شهریور ۱۴۰۰

مرداد ۱۴۰۰

فروردین ۱۴۰۰

مهر ۱۳۹۹

آبان ۱۳۹۸

تیر ۱۳۹۸

خرداد ۱۳۹۸

فروردین ۱۳۹۸

بهمن ۱۳۹۷

آذر ۱۳۹۷

اردیبهشت ۱۳۹۷

فروردین ۱۳۹۷

بهمن ۱۳۹۶

مهر ۱۳۹۶

فروردین ۱۳۹۶

اسفند ۱۳۹۵

بهمن ۱۳۹۵

دی ۱۳۹۵

خرداد ۱۳۹۵

اردیبهشت ۱۳۹۵

آبان ۱۳۹۴

مهر ۱۳۹۴

مرداد ۱۳۹۴

تیر ۱۳۹۴

آبان ۱۳۹۲

تیر ۱۳۹۲

خرداد ۱۳۹۲

اردیبهشت ۱۳۹۲

دی ۱۳۹۱

آذر ۱۳۹۱

آبان ۱۳۹۱

خرداد ۱۳۹۱

آرشيو

  نویسندگان
مدیریت سایت رضاپورشعبانی
Free
  آمار و امکانات



در اين وبلاگ
در كل اينترنت
 

» جناب اقای مهندس فدایی تثبیت لغزش باگیاه وتیور

 

Erosion Control and Stabilizing Lavakas in Madagascar

The saying goes that Madagascar is eroding into the sea. I visited Madagascar in the 1990's and was astounded by the truly vicious erosion that was taking place particularly in the north. Where forests have disappeared and the land is heavily grazed one sees a topography covered in massive pockmarks comprising massive slips called "Lavakas". See image to left. The mass slippage of soil often ends up in the adjacent valley floors smothering rice fields. At that time nothing had been done to stabilize these slips and prevent continuing erosion.

A few years ago a young Frenchman, Yoann Coppin owner of La Plantation Bemasaoandro started applying the Vetiver System to mitigate various environmental problems. Recently he has been contracted to stabilize lavakas associated with a railway and electrical pylons. For more details see this file

.

 

You should note that these applications are not for the fainthearted. The applications involve complex quality planting techniques and design.

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : دوم خرداد ۱۳۹۱ | 

 

» منابعي كه كارشناسان ارشدجهت آزمون دكتري مطالعه كنند

  زبان عمومي :

۱-physical geology

2-Understanding Earth

3-Essential geology

4- any other physical geology



زمين شناسي اقتصادي :

۱-زمين شناسي اقتصادي- جمشيد شهاب پور

۲-زمين شناسي اقتصادي كاربردي- محمد حسن كريم پور- دانشگاه فردوسي مشهد

۳-مقدمه اي بر زمين شناسي كانسنگها- فريد مر و جواد مقدسي

۴-مباني زمين شناسي اقتصادي- عبدالمجيد يعقوب پور – مركز نشر دانشگاهي

5-زمين شناسي اقتصادي- دكتر فريد مُر – دانشگاه شيراز



ژئوشيمي:

۱ -اصول ژئوشيمي-فريد مر(برايان ميسون)-انتشارات دانشگاه شيراز



سنگ شناسي:

۱-سنگ شناسي آذرين- معين وزيري- دانشگاه تربيت معلم

۲ـ سنگ شناسی اذرین دکتر سید مسعود همام

۳-سنگ شناسي دگرگوني- درويش زاده-انتشارات پیام نور

۴-سنگ شناسي رسوبي- موريس.اي.تاكر

5- سنگ شناسي رسوبي – دكتر سحابي- دانشگاه تهران



چينه شناسي :

۱-چينه نگاري- خسرو خسرو تهراني-دانشگاه تهران

2-چينه شناسي و رخدادهاي زمين شناسي- خسرو خسرو تهراني

3-جزوء چينه شناسي – دكتر شميراني-دانشگاه شهيد بهشتي



زمين شناسي ساختماني

1-زمين شناسي ساختماني (جزوء درسي)- دكتر الياسي- دانشگاه تهران

2- زمين شناسي ساختماني- دكتر پور كرماني- انتشارات علوي

3- زمين شناسي ساختماني- دكتر مهدي علوي- سازمان زمين شناسي



زمين شناسي ايران :

۱-زمين شناسي ايران- دكتر درويش زاده – نشر دانش امروز

2- زمين شناسي ايران- دكتر درويش زاده- دانشگاه تربيت معلم

3-ديباچه اي بر ماگماتيسم در ايران- حسين معين وزيري

4-زمين شناسي ايران- آقا نباتی



رسوب شناسي:

۱-رسوب شناسي-رضا موسوي حرمي-انتشارات آستان قدس

۲-سنگ شناسي رسوبي-موريس.اي.تاكر،ترجمه:موسوي حرمي و اسدا... محبوبي



زمين شناسي مهندسي

1-زمين شناسي مهندسي –دكتر معماريان-دانشگاه تهران

2-زمين شناسي مهندسي-دكتر بهنيا و طباطبايي- دانشگاه تهران

3-مكانيك خاك – براجا ام داس- مترجم صالح زاده- دانشگاه علم و صنعت ایران



زمين شناسي نفت

1-زمين شناسي نفت – دكتر سحابي – دانشگاه تهران

2- زمين‌شناسي نفت- دكتر رضايي- انتشارات علوي



ديرينه شناسي

1-ديرينه شناسي – دكتر خسروتهراني-دانشگاه تهران

2- جزوء ديرينه شناسي – دكتر عزيز الله طاهري- دانشگاه صنعتي شاهرود



آبهاي زير زميني

1- آبهاي زير زميني-دكتر صداقت – انتشارات پيام نور

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و پنجم اردیبهشت ۱۳۹۱ | 

 

» Books

 

یک سایت کامل و یک بانک اطلاعاتی تصویری از علوم زمین، در این سایت ابتدا موضوع یا شاخه مورد نظرتونو انتخاب کنید و بعد عکس هایی را که می خواهید نماش دهید. برای ورود به سایت کلیک کنید.


کتاب بسیار زیبای  Geological Field Techniques (شگردهای زمین شناسی صحرایی)، که زمین شناسان صحرایی حتما باید اونارو بدونند. برای دانلود کلیک کنید.

کتاب Atlas of Sedimentary Rocks Under the Microscope (اطلس سنگ های رسوبی زیر میکروسکوپ)- دانلود

کتاب  Petrology of Igneous and metamorphic rocks (سنگ شناسی آذرین و دگرگونی)- دانلود

کتاب Exploration Geophysics (اکتشافات ژئوفیزیکی)- دانلود

کتاب Exploration for Platinum Group Metals Geology (اکتشاف فلزات گروه پلاتین)- دانلود

 

و چند کتاب که زبان و نویسندگانی بین المللی دارند، ولی موضوع آن ها ایران است:


Tectonic and Stratigraphic Evolution of Zagros and Makran during the Mesozoic-Cenozoic

(تکتونیک و تکامل چینه ای زاگرس و مکران در مزوزوئیک و سنوزوئیک)

نویسندگان: P. Leturmy, C. Robin        سال 2010     دانلود


Geology, Geochemistry & Evolution of Esfordi Phosphate

زمین شناسی، ژئوشیمی و تکامل فسفات اسفوردی (بافق)

نویسنده:  Morteza Jami         سال 2005     دانلود

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : ششم آذر ۱۳۹۰ | 

 

» نمونه سوالات کارشناسی ارشد زمین شناسی ایران سراسری

  سوالات آزمون کارشناسی ارشد ۱۳۸۸ دولتی

برای اولین بار در وب های زمین شناسی


دانلود حجم ۹ مگابایت

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : ششم آذر ۱۳۹۰ | 

 

» نمونه سوالات کارشناسی ارشد زمین شناسی ایران

  نمونه سوالات کارشناسی ارشد زمین شناسی ایران

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : ششم آذر ۱۳۹۰ | 

 

» تاریخچه زمین لرزه های بزرگ در ایران

 

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و سوم آبان ۱۳۹۰ | 

 

» زمین شناسی ایران، دکتر سید علی آقا نباتی

 

ناشر: سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و سوم آبان ۱۳۹۰ | 

 

» نرم افزار تحلیل داده های لغزش گسل

  http://www.ngdir.com/Downloads/Downloadme.asp?PartCode=1&FileCode=4530&DataCode=4273

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و سوم شهریور ۱۳۹۰ | 

 

» land

 

Geologic hazards in North Carolina — Landslides
Many factors can cause rock and soil to move downhill. Sometimes the movement is slow, but often it is fast and can destroy homes or cover roads and highways.

This section introduces you to landslides, one of the most common geologic hazards in North Carolina and the processes behind them; scroll down for more information.

Also available on this page are links to county-specific information for the three North Carolina counties that have mapping completed for landslide hazards, Macon, Watauga, and Buncombe. These counties are shown on the map below.

Click on one of these colored counties in the map below to view available landslide hazard information for that county, or select from the the county name listings above or below the map.


Landslides are most common in the mountain region of North Carolina because of steep slopes. The Piedmont and Coastal Plain regions also have landslides that are commonly related to human activity such as making a road cut too steep. Large rainstorms, hurricanes, freeze-thaw processes and human activities all can trigger lanslides. There are many types of landslides made of different types of material that travel at different speeds. Some landslides only consist of soil, called an earthslide. Some are a mixture of soil, rock trees and mud, called a debris flow. Other landslides contain only rock, called a rockfall or rockslide.

Selected examples

The following images show selected examples of the destructive effects of landslides. One example of the direct and indirect cost of landslides is the Pigeon River Gorge rockslide (see below). Road repair and stabilization costs exceeded $10 million. Indirect costs, such as interruption of business, commerce and tourism because of lengthy detours, probably exceed(Left) -- Boulders on the Blue Ridge Parkway from the April 24, 2003, rockslide near Potato Field Gap, northeast of Asheville. The 165-ton boulder is being broken down to fit into a dump truck.ed $5 million

(Left) -- Boulders on the Blue Ridge Parkway from the April 24, 2003, rockslide near Potato Field Gap, northeast of Asheville. The 165-ton boulder is being broken down to fit into a d..(Left) -- Boulders on the Blue Ridge Parkway from the April 24, 2003, rockslide near Potato Field Gap, northeast of Asheville. The 165-ton boulder is being broken down to fit into a d.


                                   (Left) -- Boulders on the Blue Ridge Parkway from the April 24, 2003, rockslide near Potato Field Gap, northeast of Asheville. The 165-ton boulder is being broken down to fit into a dump truck. 



http://irupload.ir/images/pt1a6a9xyo98ppsun83.jpg



1

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : سی و یکم فروردین ۱۳۹۰ | 

 

» Landslide

  Vancouver Island Region:  Uniquely vulnerable

 Vancouver Island is largely covered by mountains, rising to about 2,200 metres above sea level.  The terrain is rugged and over-steepened, so combined with high rainfall (falling primarily in winter months), seismic activity from the Juan de Fuca and Explorer plates (see http://www.pgc.nrcan.gc.ca/pgchome.htm for information about Vancouver Island’s seismic environment) and glacier related sediments left on steep slopes, makes Vancouver Island uniquely vulnerable to landslides.  In general, steep slopes are those greater than about 30o, however, that amount may be lower under certain conditions.

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و چهارم فروردین ۱۳۹۰ | 

 

» گزارش زمین لغزش سیلارد در محور سد لتیان مهندس قبادی ومهندس اکبری

 

   وزارت جهاد کشاورزی

سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری

            معاونت آبخیزداری

 

 گزارش زمین لغزش سیلارد در محور سد لتیان

( به انضمام گزارشی از بانک اطلاعاتی زمین لغزشهاو پیشنهاد جهت کاهش خسارات زمین لغزشهای کشور)

 

                                             دفتر مطالعات و ارزیابی آبخیز ها                                              

                                           (گروه مطالعه امور زمین لغزشها )

                                                               (آبان 1385)


 

فهرست مطالب

1- وضعیت پدیده زمین لغزش در ایران :                                                                                  3

2- وضعيت زمينلغزشها در حوزه سدلتیان                                                                                5

3- زمینلغزش سیلارد:                                                                                                         7

3-1- موقعیت جغرافیایی:                                                                                                     7

3-2- زمان وقوع و خسارات وارده:                                                                                           7

3-3 -مصالح زمینلغزش:                                                                                                      7

3-4- مکانیسم زمینلغزش سیلارد:                                                                                         10

3-5- دلایل رخداد زمین لغزشها :                                                                                           10

3-6: پیشنهادات جهت کنترل زمین لغزش سیلارد                                                                      ۱۳

4- پیشنهاد کلی برای پیشگیری و یا کاهش خسارات ناشی از زمین لغزش در کشور:                      ۱۴   

 

بسمـــه تعالی

 1- وضعیت پدیده زمین لغزش در ایران :

از سال 1372 که گروه مطالعه امور زمین لغزشها در معاونت آبخیزداری وزارت جهاد سازندگی تشکیل گردیده است با یک بررسی مقدماتی و بازدید از برخی نقاط در استانها تعداد زمین لغزشهای بوقوع پیوسته بالغ بر 10000 مورد برآورد  شده بود. لکن با تشکیل بانک اطلاعاتی زمین لغزشهای کشور در سال 1375 و بازدید از زمین لغزشها و ثبت اطلاعات فنی آنها  و ورود در بانک مشخص شد که تعداد زمین لغزشهای بوقوع پیوسته در کشور نسبت به آنچه برآورد شده بود بسیار بیشتر است. لذا از سال 1380 تصمیم گرفته شد که بــرداشت اطلاعات فنـی از زمین لغزشهـــا ابتدا بر اساس بررسی عکسهای هوایی صورت گیرد و سپس زمین لغزشهایی که حائز اهمیت باشند( از نظر وسعت یا خسارت و یا مشرف بودن بر شریانهای حیاتی و مناطق مسکونی )مورد بازدید صحرایی قرار گیرند و پرسشنامه (چهارصفحه ای که بالغ بر 100 مورد اطلاعات فنی در آن ثبت می شود ) برای آنها تکمیل گردد.

ازآغاز تشکیل بانک اطلاعاتی زمین لغزشهای کشور تا  تاریخ 30/6/1385 کارشناسان از 4420 زمین لغزش بازدید بعمل آورده و برای آنها پرسشنامه چهارصفحه ای تکمیل شده است گزارش حاصل از بانک اطلاعاتی زمین لغزشها نشان می دهد که این تعداد زمین لغزش اثرات زیر را داشته است:

¨     خسارات مالی 126893 میلیارد ریال.

¨     خسارات جانی  185 نفر

¨     حجــم این تعداد زمین لغزش 56160 میلیون متــر مکعب

¨     مساحت محدوده های لغزشی 92900 هکتار

¨     حجم خاک اولیـــه ای که تولید و به رودخانه ها وارد مـــــی شود 6075378 متر مکــعب

¨     مقدار کمی رسوب تولید شده  1787828 متر مکعب بر کیلومتر مربع در سال

¨     این لغزشها به 2137 باب منزل مسکونی خسارت وارد کرده است.

امکان گزارش­گیری برای چندین اطلاعات دیگر از اثرات زمین­لغزش­ها در نرم­افزار بانک اطلاعاتی طراحی شده کــه جهت اختصار از  آنها صرف­نظر میشود. همچنین با بررسی عکــس­های هوایی بالغ بر 14200 مورد زمین لغزش شناسایی و محدوده آنها بر روی نقشه توپوگرافی پیاده شده است. این تعداد زمین لغزش فقط مــربوط به 10% از عکس های هوایی سطح کشور است اطلاعات این زمین لغزشهـــــا نیز در پرسشنامه تک صفحه ای وارد گردیده است.

لازم به ذکــر است که تکمیل پرسشنامه برای زمین لغزشها همچنان با سرعت بسیار کم ( بدلیل محدودیت های موجود ) ادامه دارد.

علاوه بر تشکیل بانــک اطلاعاتی در ارتباط با تهیه نقشه های پهنه بندی خطر زمین لغــزش( به منظور شناخت و پیش بینی مناطق دارای پتانسیل خطر )و همچنین مطالعات پایدارسازی شیبهای ناپایدار اقداماتی انجام گرفته است.

 متاسفانه بدلیل عــدم وجود ردیف اعتباری لازم و همچنین پایین بودن سطح جایگاه گروه مطالعه امور زمین لغزشهــــا ( نسبت به حجم کاری که در این رابطه در کشور و حتی در حـــــوزه های آبخیز باید انجام گیرد )اقدامات کنترلی برای مناطق لغزشی در کشور انجام نمی گیرد. شایسته است در این ارتباط اقدام جدی صورت گرفته و در حد اهمیت موضوع ساز و کار مناسب و اعتبار قابل توجه از سوی دولت محترم جهت پرداختن باین پدیده پیش بینی و اختصاص یابد.

 2- وضعيت زمين­لغزش­ها در حوزة آبخيز سد لتيان:

حوزة آبخيز سد لتيان در محدودة جغرافیایی  "54´21°51 تا "58´50 °51 طول شرقي و "14´ 46° 35 تا "33 ´46 °35 عرض شمالي قرار دارد. اين حوضه در شمال­شرق شهر تهران قرار گرفته­است. سد لتيان، يكي از سدهای مهم جهت تامین آب شرب ساكنين كلان شهر تهران و اراضي زراعي منطقة لواسانات می­باشد. به دليل وجود سازندهاي حساس به زمين­لغزش در محدودة حوزة آبخيز سد و همچنين گسل­هاي مهم كه باعث خردشدگي شديد سنگ بستر منطقه گرديده تا كنون زمين­لغزش­هاي بسياري در اين حوزة آبخيز به­وقوع پيوسته و خساراتي را ايجاد نموده­است. حداقل خسارات وارده شامل فرسايش و از بین رفتن خاك حاصلخيز و همچنین ايجاد رسوب و انتقال آن به مخزن سد و در نتيجه كاهش عمر مفيد سد مي­باشد.

در حــوزة آبخيز سد لتيان زمين­لغزش­هاي مهم و وسيعي رخ داده كه بعضي از آنها به علت کاربری نامناسب( عوامل مصنوعي كه توسط انسان بر محيط زيست تحميل مي­گردد) از قبيل ترانشه زدن غير اصولی در جاده­ها، ساخت ­و سازها بر روي دامنه، آبياري غرقابی اراضي در مناطق مستعد به لغزش و رعايت نكردن حريم رودخانه رخ داده­است( به­طور مثال: زمين­لغزش­هاي حاجي­آباد, سرخوشه و ميگون) و برخي ديگر نيز بر اثر غلبة آثار طبيعي از قبيل بارندگي­هاي بلندمدت, شوك­هاي لرزه­اي, زيرشويي, هوازدگي شديد و .... حادث گرديده­است.

كلية زمين­لغزش­هاي منطقه از طريق مطالعة عكس­هاي هوايي با مقياس 20000/1 و50000/1 بررسي و بر روي نقشه­هاي توپوگرافي ثبت شده­است و همچنين زمين­لغزش­هاي مهم نيز در بانك ­اطلاعات گروه مطالعة امور زمين­لغزش­ها موجود مي­باشد.

نقشة پيوست نشان دهندة زمين­لغزش­هايي است كه تا كنون در اين حوزه شناسايي و اطلاعات آنها در بانك­اطلاعات وارد شده­است.

 

 3- زمین­لغزش سیلارد:

3-1- موقعیت جغرافیایی:

زمین­لغزش سیلارد در دامنه کوه جاجرود و در حدفاصل مسیر ارتباطی جاجرود به لواسان بزرگ و در حدود 250 متری شمال شرق محور سد لتیان و مشرف بر دریاچه سد رخ داده است(شکل 1). طول جغرافیایی آن حدود و "12´ 41° 51 و عرض حغرافیایی آن حدود و "42´ 47° 35 می­باشد.     

 

3-2- زمان وقوع و خسارات وارده:

این زمین­لغزش هفته آخر اسفند 1384 به وقوع پیوست و سبب شد که جاده ارتباطی بین سد و لواسان بزرگ به مقدار تقریبی 200 متر تخریب گردد. همچنین  خسارات زیر نیز قابل توجه است:

1- تخریب دو باب ساختمان مسکونی (ویلا)

2- تخریب یک دکل انتقال نیرو

3- تخریب حدود 2 هکتار اراضی کشاورزی باغات میوه

4- تولید رسوب برای سد

 

3-3 - مصالح زمین­لغزش:

محدوده لغزشی جدید در داخل یک پهنه لغزشی قدیمی قرار گرفته است که حدود آن با استفاده از مطالعه عکسهای هوایی با مقیاس 1:50000 سال 1334 شمسی، تشخیص داده شده و اطلاعات مربوط به آن در پرسشنامه­ تک­صفحه­ای بانک اطلاعات زمین­لغزش­های کشور در سال 1380 ثبت شده است(شکل 1).

منشا رسوبات زمین­لغزش قدیمی مصالح سازندهای کرج و لالون است که شامل قطعات به شدت هوازده توف، سیلتستون، توف ماسه­ای و . . . می­باشد(شکل 2). هوازدگی توف­ها منجر به تولید کانیهای رسی با چسبندگی بالا می­شود. کانیهای رسی به هنگام اشباع شدن از پارامترهای مقاومت برشی پایینی برخوردار هستند و لذا مستعد برای لغزش می­باشند. در این منطقه لایه­های هوازده تشکیلات توفی که به کانیهای رسی تبدیل گشته­اند در ترانشه­های حاشیه جاده به وضوح دیده می­شود و احتمال اینکه سطح لغزش در چنین مصالحی گسترش یافته باشد، وجود دارد(شکل 3). همچنین به دلیل تکتونیزه بودن محل مورد مطالعه و گسترش درزه­های تکتونیکی در مصالح سنگی، احتمال گسترش سطح لغزش در مصالح سنگی نیز منتفی نمی­باشد(اشکال 4 و 5). در اشکال 4 و 5 حرکت و جابجایی در سطح یک درزه برشی دیده می­شود که باعث جابجایی روکش آسفالت جاده نیز گردیده است. 

شکل(1) موقعیت جغرافیایی و راههای دسترسی به منطقه مورد مطالعه

 

             شکل(2) نقشه زمین­شناسی محدوده مورد بررسی، زمین­لغزش سیلارد به صورت پلیگون قرمز رنگ مشخص شده است


3-4- مکانیسم زمین­لغزش سیلارد:

زمین­لغزش مورد مطالعه از دو بخش تقریباٌ مجزا از یکدیگر در بالا و پایین مسیر ارتباطی جاجرود-لواسان تشکیل شده است. بخش بالای جاده در ابتدا و در اسفندماه 1384 فعال گردید و حدود 200 متر از جاده ارتباطی را تخریب نموده است. این بخش به صورت یک توده مجزا نمی­باشد بلکه زمین­لغزشی است مرکب که از چهار توده لغزشی کوچک تشکیل شده است. یک توده آن که در مرکز قرار گرفته و کاملاٌ مشرف بر جاده است عامل تخریب اصلی مسیر می­باشد. مکانیسم آن با توجه به شواهد سطحی، لغزش چرخشی می­باشد که باعث بالا­آمدگی و کج­شدگی جاده به میزان حدود 1 متر شده است(اشکال 6 و 7).

در این پهنه لغزشی لغزشهای مجزای دیگری نیز دیده می­شود. در حاشیه راست این پهنه لغزشی لغزش چرخشی دیگری دیده می­شود که پرتگاه اصلی آن حدود 5/2 متر می­باشد(شکل 8).

در حاشیه سمت چپ پهنه لغزشی، ناپایداری دامنه­ای دیگری وجود دارد که باعث تخریب دو باب ساختمان مسکونی شده است. در این بخش و در بالادست ساختمانهای مسکونی دیوار حایلی وجود دارد که در بخشهای مرکزی در اثر لغزش کاملاٌ تخریب شده است. به نظر می­رسد عمق پی این دیوار سطحی است و بیش از آنکه باعث جلوگیری از لغزش شود به عنوان عاملی در جهت افزایش تنش­های برشی و ناپایداری بیشتر عمل کرده است. لازم به یادآوری است که وزن ساختمانهایی که دقیقاٌ در مرکز پهنه لغزشی قرار گرفته­ا­ند در ناپایداری توده لغزشی اصلی که مشرف به جاده می­باشد بی­تاثیر نمی­باشد(اشکال 9 و 10).

در بخش پایین­دست جاده ناپایداری شیب به صورت دو توده لغزشی که کاملاٌ مشرف بر دریاچه سد لتیان می­باشند دیده می­شود. این لغزش­ها جدیدتر بوده و بر اثر فشار وارده از توده­های لغزشی بالادست جاده فعال شده­اند. این لغزش­ها پسرونده بوده و ترکهای برشی حاصل از آنها در شانه خاکی جاده دیده می­شوند(اشکال 11 و 12).

 

3-5- دلایل رخداد زمین لغزشها :

علل رخداد زمین­لغزش­ها به دو دسته ذاتی و محرک تقسیم می­شوند. علل ذاتی شامل جنس مصالح و شیب می­باشد که در مورد زمین­لغزش سیلارد هر دو مورد مهیا بوده است. مصالح زمین­شناسی این منطقه بیشتر از توفهای هوازده سازند کرج است که به کانیهای رسی تبدیل شده­اند و در صورت آبگیری بسیار مستعد لغزش می­باشند. شیب منطقه نیز نسبتاٌ بالاست(بیش از 200 درصد) و به حرکت توده کمک زیادی نموده است. علل محرک وقوع این زمین لغزش شامل موارد زیر است:.

1-  منطقه یک محدوده لغزشی قدیمی است که از مصالح منفصل تشکیل یافته و سنگ بستر آن نیز به دلیل قرار گرفتن در محدوده گسل­های موجود به شدت خردشده و هوازده می­باشد.

2-  با توجه به اینکه بارندگی منطقه بیش از 400 میلیمتر در سال بوده و حرکت در فصل بارندگی(اسفندماه) اتفاق افتاده، افزایش و بالا آمدن سطح آب زیرزمینی و افزایش فشار منفذی از عوامل عمده می­باشند..

3-    آبیاری غرقابی باغات روی توده لغزشی و به تبع آن افزایش سطح آب زیرزمینی

4-    ساختمان سازی بر روی توده لغزشی و در نتیجه افزایش وزن توده ناپایدار

5-    ایجاد ترانشه غیر اصولی در پاشنه زمین­لغزش قدیمی و از بین بردن تکیه­گاه

 

شکل(3) توالی رسوبات لغزشی در دیواره ترانشه محل زمین­لغزش رسوبات دانه­درشت کوهرفتی در بالا و رسوبات هوازده دانه­ریز در زیر

 

 شکل(4) توالی رسوبات لغزشی در دیواره ترانشه محل زمین­لغزش سیلارد. همانگونه که ملاحظه می­شود روکش آسفالت مسیر در اثر حرکت و جابجایی در سطح یکی از دسته درزه­های اصلی جابجا شده است.

 

شکل(5) یک دسته درزه برشی که در امتداد آن مصالح لغزشی جابجا شده است.

شکل(6) بالاآمدگی و کج­شدگی جاده در محدوده لغزشی

 

 شکل(7) بالاآمدگی جاده در محدوده لغزشی

 

 شکل(8) پرتگاه زمین­لغزش چرخشی حاشیه سمت راست پهنه لغزشی سیلارد

  

3-6: پیشنهادات جهت کنترل زمین لغزش سیلارد

اگر چه ارائه روش پایدارسازی زمین­لغزش مستلزم انجام مطالعات دقیق به ویژه مطالعات ژئوتکنیک و ژئوفیزیک و دستیابی به سطح و یا سطوح لغزش می­باشد(که این امر موکداٌ باید انجام شود) لکن با توجه به اینکه در حال حاضر مسیر ارتباطی جاجرود - لواسان از دو جهت در حال تخریب و تهدید است  اول از جانب زمین­لغزش بالادست جاده که پاشنه آن کمی پایین­تر از سطح جاده قرار دارد و دوم از جانب زمین­لغزش­های پایین­دست جاده که در حال پسروی می­باشند و پسروی آنها  به مرور به جسم جاده خواهند رسید و آن را تخریب خواهند نمود و همچنین با توجه به اینکه ازنظر تولید رسوب، فعالیت اولیه زمین­لغزش­های پایین­دست جاده مقدار کمی رسوب وارد دریاچه سد نموده است و در صورت فعالیت مجدد، رسوبات بیشتری وارد دریاچه خواهد شد لذا موارد زیر توصیه و پیشنهاد می­شود:

1-  با توجه به در پیش بودن فصل سرما و بارندگی لازم است ترکهای موجود بر روی توده لغزشی با مصالح نفوذناپذیر مانند رس پر شود تا از نفوذ آبهای سطحی به داخل توده جلوگیری شود. این عمل احتمال فعالیت مجدد آن را ضعیف می­کند.

2-     جلوگیری از آبیاری غرقابی باغات روی توده لغزشی

3-  جلوگیری از ساخت و ساز روی توده لغزشی به منظور جلوگیری از افزایش وزن توده و به تبع آن افزایش تنش برشی در محدوده لغزش­یافته.

4-  نظارت فنی بر احداث دیوارهای حایل احداث شده در بالادست ساختمانهای مسکونی، به طوریکه پی آنها در پایین­تر از سطح لغزش احداث شود چرا که در غیر این صورت احداث آنها فقط افزایش بار و حرکت مجدد توده لغزشی را سبب خواهد شد.

5-  در صورت امکان هدایت فاضلاب ساختمانهای مسکونی روی توده لغزشی به بیرون از آن تا از اشباع شدن مصالح حساس به لغزش جلوگیری شود.    

6-  روش­های پایدارسازی دیگر مانند اصلاح هندسه شیب، زهکش­های سطحی و عمقی و همچنین احداث سازه­های نگهدارنده پس از  مطالعه و نتایج حاصله قابل اجرا می­باشند.   

 

 

4- پیشنهاد کلی برای پیشگیری و یا کاهش خسارات ناشی از زمین لغزش در کشور:

در حال حاضر در کشور سازمانهای مختلفی به طور پراکنده و بلحاظ نیاز خود نسبت به مطالعه و یا پایدارسازی زمین لغزشهایی که در محدوده وظایفشان ایجاد خسارت میکند اقدام می نمایند که اطلاعات مربوط به اینگونه موارد بصورت محدود در سازمانها بایگانی میشود.بسیاری از سازمانها آشنایی لازم جهت برخورد با این پدیده را ندارند .

در سطح ملی در حال حاضر فقط گروه مطالعه امور زمین لغزشها در دفتر مطالعات و ارزیابی آبخیز ها ( معاونت آبخیزداری) نسبت باین پدیده اقدامات گسترده ای داشته است که متاسفانه بدلیل عدم حمایت های لازم اکثر اقداماتش بصورت ناقص انجام گرفته است همچنین کارگروه زلزله و لغزش لایه های زمین ( از کارگروههای زیر مجموعه ستاد مدیریت بحران وزارت کشور) نیز اقداماتی در این زمینه در قالب هدایت پروژه های موردی انجام داده است بویژه اینکه یک پروژه با عنوان ( مطالعات مورد نیاز جهت جلوگیری از وقوع و یا کاهش خسارات ناشی از زمین لغزش در کشور ) انجام داده است که اقدامات مهم در رابطه با این پدیده را مشخص نموده است. لذا موارد زیر جهت دستیابی باین اهداف توصیه و انجام آنها تاکید میگردد امید است با توجه کلیه مسئولین ذیربط بویژه ریاست محترم جمهوری و هیئت محترم دولت باین پدیده در آینده نزدیک شاهد جلوگیری از وقوع و یا حداقل کاهش خسارت ناشی از این پدیده در کشور باشیم.

1-  اختصاص ساز و کار لازم و تشکیلات مناسب و ردیف اعتباری ویژه در این امر ( به عنوان مثال تقویت گروه مطالعه امور زمین لغزشها و ارتقا سطح اداری و تامین اعتبار لازم می تواند اثر زیادی در راستای وصول به این هدف داشته به گونه ای که وظیفه مندی اصلی برخورد با این پدیده را عهده دار باشد).

2-  تقویت کار گروه زلزله و لغزش لایه های زمین در جهت مکلف کردن آن نسبت به پذیرش مسئولیت های بیشتر در ارتباط با این موضوع.

3-  ایجاد بخشهای مستقل در ارتباط با پدیده زمین لغزش در وزارتخانه های ذیربط از جمله وزارت راه و ترابری ، وزارت نیرو، استانداری های سازمان حفاظت محیط زیست ، وزارت نفت ( در ارتباط با خطوط انتقال نفت و گاز ) ، وزارت معادن و فلزات و ایجاد ارتباط و تبادل تجربیات بین این بخشها با هماهنگی کار کروه زلزله و. لغزش لایه های زمین .

4-  ایجاد ارتباط هماهنگ بین مراکز آموزشی ، تحقیقتی از جمله پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله ، مرکز تحقیقات مسکن و ساختمان ، سازمان زمین شناسی و ... گروه مطالعه امور زمین لغزشها و کارگروه زلزله و لغزش لایه های زمین.

 

 شکل(9) تخریب دیوار نگهدارنده در بالادست ساختمانهای مسکونی بر اثر لغزش

 

 شکل(10) تخریب ساختمانهای مسکونی بر اثر لغزش در مرکز پهنه لغزشی

  

 شکل(11) ناپایداری شیب در بخش پایین­دست جاده و مشرف به دریاچه سد

 

 نمونه­هایی از پرتگاهها و ترکهای برشی مکرر در قسمت­های مختلف زمین لغزش و پایین­دست جاده

 

  

 نمای کلی از زمین لغزش از روبرو

 

  

 

 

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : پانزدهم اسفند ۱۳۸۹ | 

 

» راهنمای تهیه نقشه پهنه بندی-(report6)

 

راهنمای تهیه نقشه پهنه بندی-(report6)

Report 6

برای دانلود روی لینک کلیک کنید

2- برای دانلود روی لینک زیر کلیک کنید، خرداد 1402:

دانلود فایل با لینک مستقیم

2-برای دانلود آدرس زیر را در اینترنت جستجو نمایید:

https://uupload.ir/view/report6_ytl8.pdf/

https://s29.picofile.com/d/8464233000/41ea037c-9888-434d-91ff-c6f235fafb83/report6.pdf

[URL=https://uupload.ir/view/report6_ytl8.pdf/][IMG]https://s8.uupload.ir/css/images/udl6.png[/IMG][/URL]

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : ششم آذر ۱۳۸۹ | 

 

» پيکر شناسي زمين لغزش ها

 
بلاياي طبيعي به عنوان بزرگترين دشمن طبيعي انسان باعث کشته و مجروح شدن سالانه صدها هزار تن و بي خانمان شدن ميليون ها نفر در سراسر جهان مي شود. از اين رهگذر زمينلغزش به عنوان يکي از معضلات جهاني پيش روي انسان که همواره در سراسر جهان باعث تلفات سالانه هزاران نفر و وارد آمدن خسارات سنگين مالي و اقتصادي به مناطق مسکوني مي شود داراي اهميت خاصي مي باشد؛ خصوصاً که با افزايش جمعيت و اسکان در مناطقي که مستعد رويداد زمينلغزش هستند آمارهاي جهاني تلفات و خسارات مالي ناشي از اين پديده ، پيوسته در حال افزايش مي باشد.
با توجه به اين نکته که زمينلغزش ها نسبت به ساير بلاياي طبيعي مثل سيل، آتشفشان، زلزله و ... مديريت پذيرتر و قابل پيش بيني تر مي باشند لذا شناخت اين پديده در جهت جلوگيري از خسارات ناشي از آن از اهميت بنيادي در مقابله با بلاياي طبيعي بر خوردار است.

اين نوشتار به منظور شناخت پيکره زمينلغزشها، ضمن طبقه بندي انواع زمينلغزش ها بر اساس طبقه بندي وارنز، به معرفي بخش هاي مختلف يک زمينلغزش شاخص مي پردازد.


نيروي ثقل زمين همواره سبب اعمال يک نيروي پايين سو به مواد مي شود . در اثر اعمال اين نيرو که نتيجه تجزيه نيروي وزن در روي دامنه مي باشد ( شکل 1 ) مواد ناپايدار موجود در دامنه ها در جهت رسيدن به پايداري بر روي دامنه شروع به حرکت کرده و بر اساس عوامل مختلفي مانند هندسه دامنه، نوع مواد، نوع حرکت و سرعت حرکت مواد انواع حرکات دامنه اي را به وجود مي آورند.
زمينلغزش اصطلاحي است که در بر گيرنده کليه انواع حرکات دامنه اي بوده و عموما به کليه رويدادهايي گفته مي شود که در اثر ناپايداري در دامنه ها اتفاق افتاده و سبب جابجايي توده اي از مواد در طول دامنه مي شود (, 2005 Dereck H.Conforth). اين اصطلاح در بر گيرنده کليه فرايند هايي است که منجر به حرکت توده اي از مواد شامل سنگ، خاک، يا ترکيبي از آنها به سمت پايين دامنه مي شود ( Curden 1991 ). فرايند هاي فوق سبب حرکت مواد به صورت لغزش، واژگوني، جريان، ريزش، خزش و گسترش جانبي مي شوند، گاهي اين حرکات چنان سريع هستند که سرعت انها به ده ها کيلومتر در ساعت مي رسد و گاهي چنان آهسته هستند که جز با گذشت زمان و از روي شواهد نشان دهنده حرکت، نمي توان به وجود حرکت پي برد.



وارنز ( D.J Varnes ) در سال 1976 بر اساس ويژگيهاي اصلي زمينلغزش يعني نوع حرکت و نوع مواد جابجا شده نوعي از طبقه بندي زمين لغزش را ارائه داد که بعنوان ساده ترين و رايج ترين طبقه بندي زمينلغزش بکار مي رود ( جدول 1 ). از ويژگيهاي اصلي اين طبقه بندي استفاده از مشخصه هاي است که پس از رويداد زمينلغزش نيز حفظ شده و با گذشت زمان کمتر دستخوش تغيير مي شوند و از اين ويژگي آن مي توان براي دسته بندي زمينلغزشهاي قديمي نيز استفاده کرد. همچنين استفاده از نوع حرکت براي طبقه بندي از ويژگيهاي ديگر اين طبقه بندي است که باعث مي شود مکانيسم تغيير شکل به عنوان عامل مهمي در ارزيابي پايداري دامنه ها ، در اين طبقه بندي موثر باشد ( Mathewson1981 ).
در اين طبقه بندي حرکات دامنه اي بر حسب شکل و سرعت حرکت مواد به 5 دسته سقوط، واژگوني، لغزش، گسترش جانبي و روانه تقسيم شده اند( جدول 2 ).
در طبقه بندي وارنز مواد درگير در حرکت به دو دسته سنگ بستر و خاکهاي مهندسي تقسيم مي شوند. که اين مواد بنا به تعريف انجمن زمين شناسي مهندسي ( IAEG ) به قرار جدول شماره 2 تقسيم بندي شده اند طبق اين تعريف خاکهاي مهندسي به دو دسته واريزه و خاک تقسيم مي شوند که خاک عبارت است از مواد ريز دانه اي که حداقل 50 درصد ذرات آن در اندازه ماسه، سيلت يا رس باشد.


                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : سی ام شهریور ۱۳۸۹ | 

 

» زمین لغزش در روستای مشایخ از استان فارس

 


گزارش بازدید از زمین لغزش روستای مشایخ را لطفا با کلیک در اینجا دانلود کنید

 


ارسالی توسط  آقایان مهندس قبادی و مجیدی: گزارشات ایشان درباره لغزش مشایخ به شرح زیرمیباشد:























                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : چهارم مرداد ۱۳۸۹ | 

 

» زمین لغزش آرووتهران توسط آقایان قبادی- نیاسری

 



ارسالی توسط جناب آقای مهندس قبادی: گزارشات ایشان درباره لغزش آرووبه شرح زیرمیباشد:

زمین لغزش مزبور در شرق فیروزکوه در زیرحوضۀ آرو قرار گرفته است. این زمین لغزش در سازند قرمز فوقانی و در مصالح مارنی اتفاق افتاده است. در سالهای گذشته رسوبات حاصل از آن باعث خسارت به اراضی زراعی منطقه می شد که آبخیزداری استان تهران در پایین دست یک بند گابیونی احداث نموده که از حرکت رسوبات ناشی از لغزش جلوگیری نموده ولی به علت پرشدن پشت این بند از رسوبات، پایدارسازی لغزش توسط معاونت آبخیزداری استان پیشنهاد شده است. عکسهای فوق توسط مهندس نیاسری از لغزش یادشده گرفته شده است و در تصاویر مربوط به گوگل ارث نیز تودۀ لغزشی و بند گابیونی پایین دست به خوبی دیده میشود.

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : پنجم اردیبهشت ۱۳۸۹ | 

 

» جناب آقای مهندس صفوی نقشه پراکنش زمین لغزش های استان تهران

 

ارسالی توسط جناب آقای مهندس صفوی

-----------------------------------------


با تشکر از جنابعالی بخاطر نقشه ارسالی

پورشعبانی


                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : دوازدهم بهمن ۱۳۸۸ | 

 

» گسل های شمال و شمال غرب ایران

 

» گسل آبيك - فيروزكوه

» گسل البرز

» گسل لاهيجان

» گسل آستارا

» گسل سمنان

» گسل تبريز

» گسل اروميه





گسل آبيك - فيروزكوه

در برخي از كتاب هاي زمين شناسي به اين گسل نامهاي ديگري داده اند كه عبارتند از : گسله مشاء و يا مشاء - فشم .گسله آبيك - فيروزكوه گسلي است با طول بيش از 40 كيلومتر كه از آبيك قزوين تا فيروزكوه ادامه دارد . در ناحيه لواسان تهران گسل دو شاخه شده و گسله شمال تهران را در مرز كوه و دشت شهر تهران تشكيل مي‌دهد . به عقيده نبوي اين گسل در حاشيه جنوبي رشته كوه البرز تا شهر سمنان ادامه دارد . گسل آبيك - فيروزكوه ، مرز جنوبي البرز شمالي را با ايران مركزي مي سازد . روند اين گسل در بخش غربي ، جنوب شرق بوده و در بخشهاي مركزي ، شرقي غربي است و در بخش شرقي ، شمال شرق جنوب غرب است . اين گسل در هر بخش از روند خود سازوكار متفاوتي دارد .

در بخش غربي، اين گسل ، معكوس راستگرد و در بخش مركزي معكوس و در بخش شرقي ، فشاري برشي چپگرد است . اين گسل در واقع موجب راندگي رشته كوه البرز بر روي ايران مركزي و در شمال تهران موجب راندگي سازند كرج بر روي آبرفتهاي كواترنر دشت تهران شده است . در درة مشاء اين گسل موجب راندگي واحدهاي پركامبرين ، كامبرين بروي سازند كرج شده است و شاخه هاي آن در درة كن آبرفتهاي كواترنر را بريده اند كه نشانه اي از فعال بودن اين گسل در عهد حاضر است . قديمي ترين فعاليت گسل نيز مربوط به پركامبرين است .

بخش گسلي شمال تهران در حاشيه شمالي شهر تهران بصورت منقطع باعث رانده شدن توف هاي كرج گرديده است . آهنگ جابجايي در اين بخش حدود 4 ميليمتر در سال است . بخشهايي از شاخه هاي فرعي اين گسل وارد دشت تهران نيز شده است و بسياري از ساخت و سازهاي شمال تهران را با خطر مواجه كرده است . به شكلي كه علاوه بر وجود خطر زمين لرزه و جابجايي، همچنين برش در سازه ها بدليل اوج گيري ارتفاعات البرز در اين ناحيه موجب شكل گيري زمين لغزشهاي متعدد و بزرگ در طول گسل و مسير رودخانه‌هاي درة مشاء شده است . طوريكه در درة مشاء اين زمين لغزشها موجب ايجاد سدهاي مصنوعي در طول دره شده و درياچه هايي را تشكيل داده است ( از جمله درياچة تار ) . اين زمين لغزشها در طول گسلة شمال تهران موجب ايجاد تركهاي كششي در سازه هاي بخشهاي شمالي شهر گرديده است . از جمله تخريب سازه هاي شهرك بوعلي و فرحزاد .



گسل البرز

نامهاي ديگر اين گسل ، گسل شمال البرز يا جنوب خزر است . گسلي است در شمال رشته كوه البرز كه در واقع جدا كنندة رشته كوه البرز از پوستة اقيانوسي خزر است . گسل البرز يك گسلة معكوس با شيب به سمت جنوب است . روند آن مشابه گسل آبيك - فيروزكوه، در بخش غربي، شمال غرب - جنوب شرق است كه به گسله لاهيجان و آستارا مي پيوندد . در بخش مركزي، شرقي غربي و در بخش شرقي، شمال شرق - جنوب غرب است . ادامه اين گسل را با شاخه هاي فرعي مي توان تا حدود جنوب گنبدكاووس پيگيري كرد . اين گسل شيستهاي گرگان به سن دوونين و سازند كهر به سن پركامبرين را متاثر كرده است كه نشانگر قديمي بودن اين گسل تا پركامبرين است . زمين لرزه‌هاي عهد حاضر در راستاي اين گسل ، همچنين بريده شدن رسوبات جوان در بخشهاي مركزي و شرقي به سن هلوسن به گونه اي كه در برخي بخشها فعاليت اين گسل باعث خردشدن و جابجايي خاكهاي جنگلي شمال البرز شده است ، همگي دال بر فعال بودن اين گسله است . زمين لرزه‌هاي 1933 گرگان - 1957 سنگ چال - 1990 رودبار به اين گسل نسبت داده مي شوند. بخش مركزي اين گسل نهشته‌هاي ژوراسيك سازند شمشك را بر روي گارنت‌هاي نئوژن رانده است .



گسل لاهيجان

با روند تقريبي شرقي غربي در شمال كوه دماوند در بخش البرز مركزي ديده مي شود . ادامة گسل كندوان و طالقان و همچنين گسل شمال تبريز است . اين گسله با شيبي به سمت جنوب در بخش مركزي البرز داراي فعاليت لرزه‌اي بوده است . سازوكار اين گسله بصورت معكوس و مولفة برشي چپگرد است .



گسل آستارا

مرز پوستة اقيانوسي خزر با كوه‌هاي تالش بوده و يك گسل شمالي جنوبي است . گسل آستارا از حدود شهر رشت شروع شده و از كنار شهر آستارا گذشته و تا ماكو ادامه دارد . اين گسل واحدهاي پركامبرين را تحت تاثير دگرشكلي و دگرريختي قرار داده است . قديمي ترين فعاليت اين گسل مربوط به پركامبرين و در طول دوران‌هاي زمين شناسي فعاليت داشته است . سازوكار فعلي اين گسل راستالغز راستگرد معكوس است . مطالعات اخير نشان داده كه در طول دوران فعاليت ، سازوكار گسل تغيير كرده است . بر پاية يك ايده درياي خزر يك تالاب پشت كماني است ، طوريكه در فرورانش پوسته اقيانوسي ( سوآن - آكه‌ را - قره داغ ) كه موجب پيوستن قفقاز به ورقة توران شده ، تالاب پشت كماني خزر با نيروهاي كششي حاكم تشكيل شده و گسلة آستارا در آن دورة زماني بصورت يك گسلة نرمال در اثر كشش پوسته فعاليت داشته است .



گسل سمنان

در ادامة گسل ميامي از منطقه شمال سمنان نام گسله را سمنان گويند كه تا ناحية قم - شمال دريچة نمك - ادامه دارد . بيشتر بصورت گسل معكوس عمل كرده و موجب برپايي بلندي‌هاي شمال سمنان و فروافتادگي دشت سمنان شده است . در منطقة گرمسار گسترده شده و شاخه‌هاي فرعي آن گسلة گرمسار را تشكيل مي دهد . گسلة گرمسار موجب رخدادهاي زمين لرزه‌اي زيادي در چند دهة اخير شده است . سازوكار زمين لرزه‌هاي گسلة گرمسار به گونه‌اي است كه بزرگي زمين لرزه‌ها كم اما تعداد آنها زياد است كه علت آن پخش شدگي يا گسترش شاخه‌هاي فرعي گسل است . ادامة گسل سمنان از جنوب تهران ( شهر ري ) مي گذرد و در ناحية قم نيز شاخه‌هاي فرعي متعددي دارد ، از قبيل گسل كهريزك كه موجب فروافتادگي سازند كهريزك مي شود .



گسل تبريز

با روند شمال غرب - جنوب شرق در شمال تبريز از بستان آباد شروع و تا كوه‌هاي ميشو ادامه دارد . گسلي مركب است و تركيبي از شاخه‌هاي مختلف راستالغز راستگرد است . موجب برخاستگي زمينهاي شرقي شده است . برخي معتقدند فعاليت ماگماتيسم سهند و سبلان ناشي از فعاليت اين گسل است .



گسل اروميه (گسل زرينه رود)

نام ديگر اين گسل زرينه رود است . گسل مشخصي در شمال غرب ايران با راستاي شمال غرب - جنوب شرق است كه در بخش انتهايي به تبريز مي‌پيوندد . پيدايش درياچة اروميه بنا به عقيدة علوي و افتخارنژاد در اثر عملكرد گسلة اروميه و تبريز است كه حوضة اروميه را يك حوضة پولا پارت مي‌دانند .

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و هفتم دی ۱۳۸۸ | 

 

» مجموعه واژگان كاربردي انگليسي برای زمين شناسي مجموعه واژگان كاربردي انگليسي برای زمين شناسي

 

مجموعه واژگان كاربردي انگليسي برای زمين شناسي



براي داوطلبان آزمون كارشناسي ارشد



اين لغات همراه با چند جمله توضيح انگليسي است . اگر قصد شرکت در کارشناسی ارشد دارید و زبان شما ضعیف است همچنین حوصله و زمان لازم را برای مطالعه وترجمه کتاب های زمین شناسی فیزیکی لاتین را ندارید یک واژه نامه کامل کابردی وبا زبانی ساده به ترتیب حروف الفبا براي شما آماده كرده ام اگر از آن پرینت بگیرید و روزانه قسمتی از آن را ترجمه کنید در ظرف چند ماه خواهید توانست بسیاری از متون را درک و قطعا علاقه مند خواهید شد و قطعا بالای 40% در کنکور نمره می آورید . ( منبع اين كلمات بخش dictionary پايگاه معروف geology.com مي باشد .) برای دریافت این فایل به صورت pdf روی این لینک کلیک کنید . ( برای دانلود بهتر است از راست کلیک کنید و گزینه Save Target As… را انتخاب کنید .



منابع سوالات آزمون کارشناسی ارشد زمین شناسی


**زبان عمومي :

۱-physical geology

2-Understanding Earth ( از دانشگاه آریزونای شمالی )

3-زبان تخصصي زمين شناسي-مرتضي پيروز

4- Essential geology

5- sedimentary (Taker)

6- زبان تخصصي زمين شناسي – انتشارات پيام نور


**زمين شناسي اقتصادي :

۱-زمين شناسي اقتصادي- جمشيد شهاب پور

۲-زمين شناسي اقتصادي كاربردي- محمد حسن كريم پور- دانشگاه فردوسي مشهد

۳-مقدمه اي بر زمين شناسي كانسنگها- فريد مر و جواد مقدسي

۴-مباني زمين شناسي اقتصادي- عبدالمجيد يعقوب پور – مركز نشر دانشگاهي

5-زمين شناسي اقتصادي- دكتر فريد مُر – دانشگاه شيراز


**ژئوشيمي:

۱ -اصول ژئوشيمي-فريد مر(برايان ميسون)-انتشارات دانشگاه شيراز


**سنگ شناسي:

۱-سنگ شناسي آذرين- معين وزيري- دانشگاه تربيت معلم

۲ـ سنگ شناسی اذرین دکتر سید مسعود همام

۳-سنگ شناسي دگرگوني- درويش زاده-انتشارات پیام نور

۴-سنگ شناسي رسوبي- موريس.اي.تاكر

5- سنگ شناسي رسوبي – دكتر سحابي- دانشگاه تهران


**چينه شناسي :

۱-چينه نگاري- خسرو خسرو تهراني-دانشگاه تهران

۲ـاصول چینه نگاری دانشگاه اصفهان وزیری طاهری جعفریان

۳-اصول چینه شناسی دانشگاه لرستان ایرج مغفوری

۴-چينه شناسي و رخدادهاي زمين شناسي- خسرو خسرو تهراني

5-جزوء چينه شناسي – دكتر شميراني-دانشگاه شهيد بهشتي




**زمين شناسي ساختماني

1-زمين شناسي ساختماني (جزوء درسي)- دكتر الياسي- دانشگاه تهران

2- زمين شناسي ساختماني = دكتر پور كرماني- انتشارات علوي

3- زمين شناسي ساختماني- دكتر مهدي علوي- سازمان زمين شناسي



**زمين شناسي ايران :

۱-زمين شناسي ايران- دكتر درويش زاده – نشر دانش امروز

2- زمين شناسي ايران- دكتر درويش زاده- دانشگاه تربيت معلم

3-ديباچه اي بر ماگماتيسم در ايران- حسين معين وزيري

4-زمين شناسي ايران- آقا نباتی


**رسوب شناسي:

۱-رسوب شناسي-رضا موسوي حرمي-انتشارات آستان قدس

۲-سنگ شناسي رسوبي-موريس.اي.تاكر،ترجمه:موسوي حرمي و اسدا... محبوبي

۳-جزوه درسي رسوب شناسي دانشگاه علوم پايه دامغان-مهندس اهري پور

۴-مباني زمين شناسي-ادوارد.جي.تاربوك و فردريك.ك.لوتگن،ترجمه:رسول اخروي



**زمين شناسي مهندسي

1-زمين شناسي مهندسي –دكتر معماريان-دانشگاه تهران

2-زمين شناسي مهندسي-دكتر بهنيا و طباطبايي- دانشگاه تهران

3-مكانيك خاك – براجا ام داس- مترجم صالح زاده- دانشگاه علم و صنعت ایران



** زمين شناسي نفت

1-زمين شناسي نفت – دكتر سحابي – دانشگاه تهران



** ديرينه شناسي

1-ديرينه شناسي – دكتر خسروتهراني-دانشگاه تهران

2- جزوء ديرينه شناسي – دكتر عزيز الله طاهري- دانشگاه صنعتي شاهرود



** آبهاي زير زميني

1- آبهاي زير زميني-دكتر صداقت – انتشارات پيام نور



**سوالات ادوار کنکور کارشناسی ارشد زمین شناسی

1-کتاب پردازش در دو جلد حاوی سوالات کنکور کارشناسی ارشد زمین شناسی

2-كتاب تست هاي كارشناسي ارشد ناپيوسته دانشگاه آزاد اسلامي



یکی از مشکلات بزرگ شهرستانی ها تهیه کتاب های درسی است با مراجعه به سایت www.adinebook.com شما با تقریبا تمامی کتب زمین شناسی موجود در بازار مواجه میشوید فقط کافی است در بخش جستجو کلمه مورد نظر را وارد کنید لاتین یا فارسی با واریز پول پست آن را برای شما خواهد آورد .

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و هفتم دی ۱۳۸۸ | 

 

» گسل‎هاى ايران مرکزى

 

» گسل دورونه (گسل کوير بزرگ)

» گسل بينالود

» گسل ميامى (شاهرود)

» گسل ترود و انجيلو

» گسل کلمرد

» گسل پشت‎بادام

» گسل قم – زفره

» گسل ايندس

» گسل دهشير (نايين – بافت)

» گسل سروستان

» گسل شهداد

» گسل کوهبنان

» گسل جُرجافک

» گسل گلباف (گوک)

» گسل نايبند







گسل دورونه (گسل کوير بزرگ) :

گسل دورونه (ولمن، 1966) يا گسل کوير بزرگ (اشتوکلين، 1973)، حدود 700 کيلومتر طول دارد که از نايين، در يک راستاى شمال خاورى – جنوب باخترى تا ناحيه دورونه در جنوب باخترى کاشمر ادامه دارد و از دورونه، با يک روند خاورى – باخترى، با خميدگى به سمت جنوب، تا مرز افغانستان ادامه مي‎يابد (شکل 9-5). به نظر مي‎رسد گسل دورونه ادامه گسل خاورى – باخترى هرات افغانستان است. از آنجا که جابه‎جايى دو گسل درونه و هرات در حدود 100 کيلومتر است، به نظر مي‎رسد حرکت چپگرد گسل هريرود باعث جدايى و جابه‎جايى اين دو گسل شده است.

در امتداد اين گسل، بلوک‎ها به دو صورت چپگرد و راستگرد حرکت کرده‎اند ولى بدون شک يکى از آخرين حرکت‎هاى آن از نوع راستگرد است. برخى از زمين‎شناسان، گسل نايين –بافت را دنباله گسل درونه دانسته‎ و بر اين باورند که اين گسل، در حقيقت يک گسل کاتانگايى با روند شمالى – جنوبى است که بعدها در اثر حرکت کوهزايى کالدونى تغيير جهت داده است که اين نظر نياز به بازنگرى دارد.

پس از گسل زاگرس، گسل دورونه يکى از مهم‎ترين و ممتدترين ساختارهاى خطى ايران است. نوروزى و مک‎کنزى (1972) اين گسل را به عنوان مرز شمالى بلوک لوت دانسته‎اند.

تأثير قابل ملاحظه اين گسل بر روى بادزن‎هاى آبرفتى کوهپايه‎اى و نيز بر روى رسوبات جوان کويرى گوياى حرکات جوان کواترنرى آن است. ولمن از روى جابه‎جايي‎هاى موجود در رسوبات آبرفتى، حرکت چپگردى به ميزان 200 متر را پيشنهاد مي‎کند. در حالى که، چالنکو (1973) با مطالعه حدود 60 کيلومتر از طول اين گسل بين تربت‎حيدريه و کاشمر، به حرکات قائم اين گسل اشاره دارد. به باور چالنکو، دو زمين‎لرزه 1904 کاشمر و 1923 تربت‎حيدريه مربوط به حرکت‎هاى اين گسل است.

صفحه و زون برشي اين گسل در شمال روستاي درونه ( غرب كاشمر ) بخوبي ديده مي‌شود .اين گسل مرز ايالات ساختاري كوير - سبزوار - با ، لوت و مثلث ايران مركزي را تشكيل مي دهد . گسل كماني درونه در بخش شرقي روند شمال غرب - جنوب شرق با سازوكار برشي فشاري راستگرد و بخش غربي آن شمال غرب - جنوب شرق با سازوكار برشي فشاري چپگرد عمل مي كند . شناخت آن بر روي نقشه، عكس هوايي و در سطح زمين بسيار راحت است . واحدهاي سنگي در دو طرف اين گسل كاملاً مختلف هستند . در شمال اين گسل افيوليت ملانژهاي و آذر آواري هاي ناحيه سبزوار و تربت حيدريه و در جنوب سنگهاي نئوژن و رسوبات پالئوزوئيك - مزوزوئيك ديده مي شود . در يك منطقه مثلث شكل در شمال گسل ( بعبارت ديگر شاخة فرعي گسل درونه بنام گسل ريواش ) موجب راندگي يك بخش مثلثي شكل بر روي ناحية سبزوار شده كه اصطلاحاً مثلث تكنار ناميده مي شود . بريدگي رسوبات كواترنر در ناحية درونه ، بردستكن و ناحية جغتاي تغيير مسير آبراهه‌ها ، رانده شدن واحدهاي افيوليت ملانژ و آذر آواري بر روي دشت كاشمر و فعاليت چشمه‌هاي گسلي و كانه‌زايي در پهنة برشي، همه حكايت از فعال بودن اين گسل در عهد حاضر است . بر اساس مطالعات ژئوفيزيك پي سنگ ايران توسط اين گسل قطع شده و از پركامبرين تا عهد حاضر فعال بوده است .





گسل بينالود :

گسل بينالود با راستاى خمدار شمال باخترى – جنوب خاورى و درازاى نزديک به 92 کيلومتر در پاى دامنه جنوب باخترى رشته‎کوه بينالود قرار دارد و از 15 کيلومترى خاورشهر نيشابور مي‎گذرد. اختلاف بلندى ناگهانى و شديد ميان دشت و کوه‎هاى شمال نيشابور در راستاى گسل فعال بينالود است. سازوکار اين گسل، راندگى با شيب به سمت شمال خاورى است.



گسل ميامى (شاهرود) :

گسل ميامى يکى از گسل‎هاى طولى و عمده ايران مرکزى است که از خاور شاهرود تا مرز افغانستان ادامه دارد. گسلي كماني شكل است كه عمدتاً مرز بين ايالات ساختاري بينالود و كوير سبزوار را تشكيل داده است . محدوده گسترش گسل از غرب شاهرود تا نواحي تايباد است . گسل دارای دو بخش شرقي و غربي می باشد. كه بخش غربي آن شمال شرق - جنوب غرب است . بخش شرقي آن شمال غرب - جنوب شرق است . بخش غربي حركت چپگرد و بخش شرقي آن حركت راستالغز راستگرد دارد . به اين گسل ، گسل شاهرود نيز مي‌گويند . در بخش شرقي گسله‌هاي فرعي از اين گسل بوجود آمده كه يكي از آنها گسلة سنگ بست شانديز است كه مرز بينالود و كپه داغ را در جنوب مشهد تشكيل داده است . اين گسل يكي از قديمي ترين گسلهاي پوستة ايران است كه فعاليت آن از پركامبرين تا عهد حاضر قابل شناسايي است .نبوى (1355) اين گسل را ادامه خاورى گسل عطارى و يا گسل سمنان مي‎داند که ممکن است بخش خاورى آن تا گسل هرات در افغانستان ادامه داشته باشد.

در نواحى ميامى – عباس‎آباد (خاور شاهرود) اين گسل، مرز شمالى مجموعه‎هاى افيوليتى موجود در منطقه را مشخص مي‎کند. بنابراين، اين گسل مي‎تواند مرز شمالى کافت سبزوار – شاهرود باشد . بر پايه گزارش اشتامفلى (1978)، گسل ميامى تا آخرين مراحل چين‎خوردگى آلپى در پليوسن حرکت راستگرد داشته است.



گسل ترود و انجيلو :

در شمال ترود يک دسته گسل اصلى بر ناحيه ترود – چاه شيرين اثر گذاشته‎اند. عمــده‎ترين اين گسل‎ها گسل تـرود و ديگرى گسل انجيلو است که در شمال گسل ترود قرار دارد روند اين گسل‎ها، N- 60- 70 E است و شيبى نزديک به 80 درجه به سمت جنوب دارند. از آنجا که اين گسل‎ها در زمان‎هاى طولانى و بارها فعال بوده‎اند، تعيين دقيق نوع حرکت آنها ممکن نيست. هرچند روند اين گسل‎ها روند کالدونى است، ولى هوشمندزاده و همکاران (1357)، بر اين باورند که اين گسل‎ها، دست کم از کامبرين به بعد بر ناحيه اثر گذاشته‎اند.

گسل ترود در واقع گسلي با روند شمال شرق - جنوب غرب است كه در منقطة سبزوار باعث جدايي افيوليت ملانژهاي سبزوار از زون كوير شده است . سازوكار اين گسل راستالغز چپگرد است . اين گسل موجب دگرريختي شديد در منطقه شده و جزء گسله‌هاي قديمي ايران است .اين گسل موجب تغيير رخساره هاي رسوبي زيادي در حدفاصل كوير تا سبزوار شده است . در زمان شكل گيري پوستة اقيانوسي سبزوار گسلة ترود بصورت يك گسلة نرمال فعال بوده و در واقع حاشية قاره‌اي حوضة اقيانوسي سبزوار را تشكيل مي دهد .

با توجه به خراش‎هايى که بر روى صفحات گسلي‎ ديده مي‎شود، گسل‎هاى مذکور دو جهت حرکت دارند. يکى افقى و چپگرد که قسمت جنوبى گسل را به طرف شرق حرکت داده و ديگرى قائم که قسمت جنوبى را به طرف پايين برده است،روشن است که حرکات قائم مديون فشارهاى عمود بر امتداد گسل و حرکات چپگرد افقى مديون نيروهاى مماسى است. آخرين زمين‎لرزه‎اى که در 12 فوريه سال 1953 در ترود اتفاق افتاد، با حرکت قائم گسل ترود همراه بوده است (آبداليان، 1953).

بين دو گسل‎ انجيلو و ترود، در اثر حرکت افقى و چپگرد آنها، چين‎هاى شمال باخترى – جنوب خاورى ايجاد شده که با تداوم حرکات، حالت مارپيچى به خود گرفته‎اند و در شمال گسل انجيلو، درست به همين علت، چين‎ها به سمت شمال خاورى تمايل دارند (هوشمندزاده و همکاران، 1357).



گسل کلمرد :

گسل کلمرد يکى از گسل‎هاى کهن و ژرف ايران مرکزى است که در پيامد رخداد کاتانگايى شکل گرفته و در باختر طبس فرونشست شيرگشت – طبس را در کنار فرابوم کلمرد قرار مي‎دهد. همانند ديگر گسل‎هاى پرکامبرين ايران مرکزى، روند اوليه اين گسل، شمالى – جنوبى بوده است. گسلي است كماني شكل كه ، بخش شمالي، شمال شرقي - جنوب غربي و بخش جنوبي، شمال غربي - جنوب شرقي است . صفحة اين گسله به شكل واضحي در كوههاي كلمرد قابل مشاهده است . اين گسل در تكوين حوضه هاي رسوبي مثلث مركزي نقش بسزايي دارد، بطوريكه ضخامت رسوبات در دو طرف اين گسل با سن مشابه ، كاملاً متفاوت هستند . به عنوان مثال گروه ميلا دركوههاي برنجال با ضخانت زياد ديده مي‌شود درصورتيكه ضخامت اين گروه در كوههاي كلمرد كاهش مي‌يابد و اين اختلاف ضخامت و رخساره در اثرفعاليت گسل كلمرد است .‎هاى پرکامبرين ايران مرکزى، روند اوليه اين گسل، شمالى – جنوبى بوده است. گسلي است كماني شكل كه ، بخش شمالي، شمال شرقي - جنوب غربي و بخش جنوبي، شمال غربي - جنوب شرقي است . صفحة اين گسله به شكل واضحي در كوههاي كلمرد قابل مشاهده است . اين گسل در تكوين حوضه هاي رسوبي مثلث مركزي نقش بسزايي دارد، بطوريكه ضخامت رسوبات در دو طرف اين گسل با سن مشابه ، كاملاً متفاوت هستند . به عنوان مثال گروه ميلا دركوههاي برنجال با ضخانت زياد ديده مي‌شود درصورتيكه ضخامت اين گروه در كوههاي كلمرد كاهش مي‌يابد و اين اختلاف ضخامت و رخساره در اثرفعاليت گسل كلمرد است .

روند شمال خاورى نيمه شمالى اين گسل سبب شده تا نبوى (1355) چرخش و خميدگى آن را به رخداد کالدونى نسبت دهد، ولى براى خميدگى قسمت جنوبى آن پاسخى نيافته است. در حالى که، شواهد زمين‎شناسى، نشانگر خميدگى گسل کلمرد در طى حرکات کوهزايى سيمرين پيشين است.

در ناحيه شيرگشت رسوبات پرمين و ترياس دو سوى اين گسل همانند نيستند. در خاور گسل، رسوبات پرمين – ترياس دگرشکل شده و کم ضخامت‎ است، در حالى که در باختر گسل، رسوبات موردنظر ستبراى بيشترى دارد (روتنر و همکاران، 1968). در جنوب شيرگشت، در ناحيه کلمرد، وضع به گونه ديگر است و به نظر مي‎رسد که بلوک باخترى گسل به سمت شمال حرکت کرده و مقدار اين جابه‎جايى از 25 تا 40 کيلومتر برآورد مي‎شود.

در ناحيه کلمرد، شيب گسل حدود 75 تا 80 درجه به سمت باختر است و به نظر مي‎رسد بلوک باخترى به طرف خاور برگشتگى دارد.

در شمالي‎ترين قسمت، رسوبات آبرفتى کواترنرى به وسيله اين گسل بريده شده‎اند که نشانگر حرکات بسيار جوان آن است.

رخداد زمين‎لرزه 5 اکتبر 1933 (0/6 = Ms و 2/6 = mb) مي‎تواند در اثر عملکرد گسل کلمرد باشد زمين‎لرزه‎هاى 30/6/1939 (7/4 = mb)، 22/7/1991 (4= mb) و 26/8/1994 (4/4 = mb) در راستاى اين گسل به وقوع پيوسته‎اند و به نظر مي‎رسد پس‎لرزه 28/9/1978 زمين‎لرزه طبس با بزرگى 3/4 ريشتر ناشى از حرکت گسل کلمرد بوده است (قاسمى و همکاران، 1381).‎هاى 30/6/1939 (7/4 = mb)، 22/7/1991 (4= mb) و 26/8/1994 (4/4 = mb) در راستاى اين گسل به وقوع پيوسته‎اند و به نظر مي‎رسد پس‎لرزه 28/9/1978 زمين‎لرزه طبس با بزرگى 3/4 ريشتر ناشى از حرکت گسل کلمرد بوده است (قاسمى و همکاران، 1381).



گسل پشت‎بادام :

از گسل‎هاى قديمى (پرکامبرين) و ژرف و خميده ايران مرکزى است که در ايجاد فرابوم و فروبوم‎ها و تفکيک رخساره‎هاى ناحيه پشت‎بادام نقش داشته‎ است.

داراي روند شمال شرق - جنوب غرب است . در واقع از شمال غرب مثلث مركزي نيز محسوب مي شود . انتهاي شمالي آن به گسلة درونه مي‌پيوندد . گسل پشت بادام در طول خود داراي سازوكارهاي متفاوتي است بطوريكه هم معكوس و هم راستالغز عمل مي‌كند . حركت راستالغز آن گاهي راستگرد و در بعضي بخشها چپگرد بوده كه حركت پيچيده‌اي از اين گسل را بوجود آورده است . در باره حرکت افقى آن نمي‎توان دليلى ارائه کرد، ولى راستگرد بودن آن محتمل است.در طول گسل تغيير شكلهاي متعددي به چشم مي‌خورد كه حاكي از پيچيدگي عملكرد اين گسل در اين منطقه است . در طول گسل پشت بادام زون برشي خردشدة نسبتاً عريضي بوجود آمده كه كاني سازي‌هاي متعدد سرب و روي همچنين آهن را باعث شده است ( مشابه سرب و روي ناحية راونج ) . ‎توان دليلى ارائه کرد، ولى راستگرد بودن آن محتمل است.در طول گسل تغيير شكلهاي متعددي به چشم مي‌خورد كه حاكي از پيچيدگي عملكرد اين گسل در اين منطقه است . در طول گسل پشت بادام زون برشي خردشدة نسبتاً عريضي بوجود آمده كه كاني سازي‌هاي متعدد سرب و روي همچنين آهن را باعث شده است ( مشابه سرب و روي ناحية راونج ) .



گسل قم – زفره :

اين گسل روند شمال باخترى – جنوب خاورى دارد. يك گسل مركب با دو روند متفاوت است . بخش شمالي تـقريباً به موازات زاگرس ( N130 ) و بخش جنوبي ( از قم تا زفره ) تـقريباً داراي روند N165 است . اين گسل در واقع نوار نطنز - بزمان را قطع كرده . داراي سازوكار راستگرد بوده و موجب جابجايي پلكاني يا En- Echelon در نوار نطنز - بزمان شده است . در منطقة قم پيچش گسل به سمت غرب موجب برپايي ارتفاعات قم بر روي حوضة فروافتادة قم شده است . سازو كار گسلة قم بيشتر راستالغز راستگرد ولي با مؤلفة معكوس است نقشه‎هاى زمين‎شناسى موجود، گسل زفره را ادامه گسل تبريز نشان مي‎دهند که از 2 کيلومترى باختر شهرستان نطنز گذشته و تا جنوب زفره ادامه مي‎يابد ولى تصور مي‎شودکه تا باتلاق گاوخونى ادامه داشته باشد. اين گسل راستگرد قائم تا نزديک به قائم است که به طرف خاور خوابيدگى دارد و در ناحيه نطنز، سنگ‎هاى کرتاسه را به ميزان دو کيلومتر جابه‎جا کرده است (نبوى، 1355). به باور گروهى از زمين‎شناسان، اين گسل و گسل‎هاى موازى آن (گسل کاشان، گسل غرب اردستان، گسل ساوه) در پيدايش سنگ‎هاى آتشفشانى نوار اروميه – بزمان نقش مؤثرى داشته‎اند.





گسل ايندس :

اين گسل که با راستاى خمدار شمال باخترى – جنوب خاورى از 18 کيلومترى جنوب باخترى شهر ساوه مي‎گذرد يک گسل تنها نيست، بلکه از چند گسل موازى يکديگر تشکيل شده است.

گسل ايندس با درازاى بيش از 70 کيلومتر يکى از گسل‎هاى بنيادى گستره ساوه است که مرز ميان بلندي‎هاى جنوب باخترى ساوه و دشت ساوه را مي‎سازد. کارکرد اين گسل سبب زايش دشت و فرونشست دشت ساوه شده است.

گسل ايندس در بخش‎هايى از درازاى خود رسوبات آبرفتى کواترنر و پادگانه‎هاى کهن و جوان را به روشنى بريده و رويه‎هاى تخت سه گوش جوانى را ساخته است.

احتمــال مي‎رود که زميــن‎لرزه‎هـاى 19 دسامبـــر 1980 5.6, Ms = 5.8) (mb = و 22 دسامبــر 1980 (mb = 5.5, Ms = 5.2) سلفچگان به سبب جنبش گسل ايندس باشند (بربريان، b 1976).



گسل دهشير (نايين – بافت) :

اين گسل 350 کيلومترى (به احتمال 500 کيلومترى)، روند شمال شمال باخترى – جنوب جنوب خاورى و شيب نزديک به قائم دارد که از جنوب باخترى شهرستان نايين شروع و تا نزديک سيرجان ادامه مي‎يابد. از دهشير تا شهربابک، قسمتى از آميزه‎هاى افيوليتى ايران مرکزى در بخش باخترى آن و در طول بيش از 200 کيلومتر رخنمون دارد که ممکن است نشانگر مرز جنوب باخترى ريزقاره ايران مرکزى باشد.

از دهشير به طرف شمال، اين گسل تغيير جهت داده و تا نايين ادامه مي‎يابد (نبوى، 1355). تغيير جهت گسل دهشير، مديون گسل ديگرى به نام ندوشن – مروست است که در کفه ابرقو - سيرجان، سبب جابه‎جايى گسل دهشير شده است. ادامه جنوبى اين گسل روشن نيست ولى ممکن است تا فروافتادگى جازموريان و حتى مرز پاکستان ادامه داشته باشد.‎جايى گسل دهشير شده است. ادامه جنوبى اين گسل روشن نيست ولى ممکن است تا فروافتادگى جازموريان و حتى مرز پاکستان ادامه داشته باشد.

بريده شدن رسوبات کواترنرى به وسيله اين گسل، گوياى حرکات کواترنرى آن است. اگر چه شيب گسل نزديک به قائم دانسته شده ولى اين گسل با يک حرکت راستگرد، سبب جابه‎جايى رسوبات کرتاسه بالا به ميزان 50 کيلومتر شده است (عميدى، 1975). هيچ‎ کانون زمين‎لرزه‎اى بر روى اين گسل گزارش نشده، ولى رخداد زمين‎لرزه بسيار محتمل است (بربريان، b 1976).

اسامي متعدد آن ده شير يا نائين - بافت است . روند آن شمال غرب - جنوب شرق و تقريباً به موازات گسل اصلي زاگرس است . در طول اين گسل قطعاتي از افيوليت ملانژ ناحية ده شير - نائين يافت مي‌شود كه نشان‌دهندة فعاليت‌هاي متعدد گسل با سازوكارهاي متفاوت در طي دوران فعاليت گسله است . طوريكه در اوايل دوران دوم عملكرد گسله بصورت نرمال يا كششي بوده درحاليكه در اواخر دوران دوم فعاليت آن بصورت فشاري و در طول سنوزوئيك فشاري برشي معكوس و راستالغز راستگرد بوده است . شاخه هاي متعدد اين گسل در طي كواترنر فعاليت‌هاي چشمگيري از خود نشان داده‌ است . به عنوان مثال سيرچ – گلباف كه زمين لرزة سال 1362 ناحية گلباف را باعث شده است . به عقيدة حقي پور اين گسل موجب كانه‌زايي آهن در ايران مركزي شده است . بطوريكه معادن آهن بسياري همچون بافت ، گل گوهر ، چغارت ، چادرملو حاصل فعاليت قديمي اين گسل است .



گسل سروستان :

گسل بنيادى سروستان با راستاى شمال شمال باخترى – جنوب جنوب خاورى و درازاى نزديک به 100 کيلومتر در حدود 75 کيلومترى جنوب خاورى کرمان قرار دارد (شکل 9-9). گسل سروستان در دنباله زون گسلى گوک قرار گرفته به همراه آن پهنه لرزه‎خيزى را در اين بخش از ايران‎زمين به وجود آورده است (بربريان و همکاران، 1984).

گسل سروستان در بخش شمالى داراى شيب به سمت باختر جنوب باخترى بوده در راستاى خود سبب رانده شدن سنگ‎هاى پالئوسن (از سمت باختر) بر روى رسوبات آبرفتى کواترنر (در خاور) شده است. در بخش ميانى، رسوبات کواترنر و پهنه‎هاى رسى و نمکى به وسيله گسل بريده شده است. به سمت جنوب، گسل پس از بريدن سنگ‎هاى آتشفشانى – آذرآوارى ائوسن کوه‎هاى جبال‎بارز، وارد دشت شمالى جيرفت مي‎شود و رد آن کم و بيش در رسوبات آبرفتى کواترنر به چشم مي‎خورد.



گسل شهداد :

گسل فشارى شهداد، گسلى است کواترنر با راستاى خمدار شمال باخترى – جنوب خاورى که در 5/2 کيلومترى جنوب شهداد قرار دارد. اين گسل که کم و بيش مرز جنوب باخترى دشت لوت را تشکيل مي‎دهد، گسلى است جوان که در تمامى مسير خود رسوبات کواترنر را مي‎برد. شيب اين گسل به سمت جنوب باخترى بوده در مسير آن کنگلومرا، مارن و ماسه‎سنگ‎هاى قرمزرنگ و گچ‎دار ميوسن و رسوبات آوارى نئوژن (از سوى باختر و جنوب باخترى) بر روى رسوبات آبرفتى کواترنر دشت (در خاور و شمال خاورى) رانده شده‎اند (بربريان و همکاران، 1984).‎دهد، گسلى است جوان که در تمامى مسير خود رسوبات کواترنر را مي‎برد. شيب اين گسل به سمت جنوب باخترى بوده در مسير آن کنگلومرا، مارن و ماسه‎سنگ‎هاى قرمزرنگ و گچ‎دار ميوسن و رسوبات آوارى نئوژن (از سوى باختر و جنوب باخترى) بر روى رسوبات آبرفتى کواترنر دشت (در خاور و شمال خاورى) رانده شده‎اند (بربريان و همکاران، 1984).



گسل کوهبنان :

طول اين گسل تا 900 کيلومتر برآورد مي‎شود (شکل 9-8) و روند عمومى آن شمال باخترى – جنوب خاورى است و ممکن است ادامه جنوبى گسل کلمرد باشد. در شمال کوهبنان (شمال کرمان)، اين گسل ارتفاعات سنگى را از رسوبات آبرفتى جوان جدا مي‎کند. حرکت‎ اين گسل در کامبرين، پالئوزوييک، ترياس و پليو – پليستوسن آشکار است. نوع حرکت، تلفيقى از راستگرد و راندگى است و به نظر مي‎رسد که يک گسل معکوس پرشيب باشد که به طرف شمال خاورى شيب دارد. گسل کوهبنان رسوبات کواترنرى را بريده و مي‎توان آن را گسلى فعال تلقى کرد که با زمين‎لرزه‎ها و گسلش‎ جوان همراه است (بربريان،b 1976).



گسل جُرجافک :

گسل فشارى جُرجافک با راستاى شمال باخترى – جنوب خاورى و درازاى بيش از 130 کيلومتر در شمال باخترى کرمان قرار دارد. اين گسل داراى شيب به سمت جنوب باخترى بوده در بخش شمال باخترى سبب رانده شدن سنگ‎هاى کرتاسه (از سوى جنوب باختر) بر روى رسوبات آبرفتى کواترنر (در شمال خاورى) شده است. گسل در بخش‎هاى مرکزى و جنوب خاورى خود، سنگ‎هاى پرکامبرين پسين و پالئوزوييک کوه داوران را (از سمت جنوب باخترى) بر روى رسوبات کنگلومرايى پليوسن و آبرفت‎هاى کواترنر رانده است.

پهنه‎هاى به شدت خرد شده همراه با برش گسل، چشمه‎هاى آب و پرتگاه‎هاى گسلى (گاه به بلندى 100 متر) از ويژگي‎هاى اين گسل است.

ويژگي‎هاى مورفوتکتونيکى گسل جُرجافک که به روشنى رسوبات آبرفتى کواترنر را بريده است، لرزه‎زا بودن آن را به خوبى نشان مي‎دهد اما با اين حال، هيچ‎گونه داده لرزه‎خيزى از اين گسل به دست نيامده است.



گسل گلباف (گوک) :

اين گسل با طولى حدود 100 کيلومتر و روند شمال، شمال باخترى – جنوب جنوب خاورى از باختر بم تا باختر شهداد ادامه دارد و يکى از جنباترين ساختارهاى ناحيه است (شکل 9-9). در 23 سال گذشته دست کم 5 زمين‎لرزه متوسط تا بزرگ و ويرانگر (11/6/1981، 28/7/1981، 20/11/1898، 14/3/1998 و 18/11/1998) در گستره گلباف رويداده است. رويداد زمين‎لرزه پنجم دي‎ماه 1382 در جنوب سامانه گسلى گلباف مي‎تواند هشدارى براى رويداد زمين‎لرزه آتى در بخش جنوبي‎تر اين سامانه گسلى باشد (قرشى و همکاران، 1382).



گسل نايبند ( گسل نايبندان ) :

گسل نايبند يکى از گسل‎هاى بنيادى و کهن ايران است که بلوک لوت (در خاور) را از بلوک طبس (در باختر) جدا مي‎کند ، اين گسل با طولى نزديک به 600 کيلومتر، در يک راستاى شمالى – جنوبى، از منطقه بشرويه در خاور کوه‎هاى شترى آغاز و تا منطقه‌ بم در جنوب شرق کرمان امتداد مي‎يابد. برخى زمين‎شناسان بر اين باورندکه دو گسل نايبند و ميناب، گسل واحدى بوده‎اند که در نتيجه تأثير گسل زاگرس، نسبت به يکديگر جابه‎جا شده‎اند، ولى شاهد معتبرى براى اين ديدگاه وجود ندارد.

به دليل روند شمالى – جنوبى، اين گسل از جمله گسل‎هاى کاتانگايى به شمار مي‎آيد. شواهد ريخت‎زمين‎ساختى موجود نشان مي‎دهد که شمالي‎ترين بخش اين گسل، سبب پايين افتادگى کوير بجستان و کوير بشرويه شده و بخش ميانى، آن در شکل‎گيرى کوه‎هاى شترى و فراخاست بعدى آن نقش اساسى داشته است (نبوى، 1355).‎زمين‎ساختى موجود نشان مي‎دهد که شمالي‎ترين بخش اين گسل، سبب پايين افتادگى کوير بجستان و کوير بشرويه شده و بخش ميانى، آن در شکل‎گيرى کوه‎هاى شترى و فراخاست بعدى آن نقش اساسى داشته است (نبوى، 1355).

يکى از ويژگي‎هاى گسل نايبند، هدايت گدازه‎هاى ماگمايى به سطح زمين است. در خاور طبس، اين گدازه‎ها از نوع نيمه عميق داسيتى هستند که به زمان پالئوژن نسبت داده شده‎اند ولى در جنوب کفه طبس و ناحيه راور، آتشفشان‎ها به سن کواترنرى، از نوع روانه‎هاى بازالتى هستند

نحوه جابه‎جايى اين گسل چندان روشن نيست. جدا از پايين افتادگي‎هاى قائم، در ناحيه طبس و کوه‎هاى راور (شمال کرمان) شواهدى از يک حرکت راستگرد گزارش شده است (مهاجر اشجعى و همکاران، 1975). مقدار جابه‎جايى افقى ياد شده به خوبى روشن نيست ولى در ناحيه نايبند، حدود 100-50 کيلومتر برآورد مي‎شود. جابه‎جايى در نهشته‎هاى آبرفتى جوان، نشانه فعاليت جوان اين گسل است و زمين‎لرزه ويرانگر تابستان 1357 طبس نيز مؤيد حرکت در طول يکى از شاخه‎هاى فرعى و ناشناخته گسل نايبند است.

گسل نايبند ، مجموعه‌اي مركب از تعداد زيادي گسله مي‌باشد كه در حد غربي پهنة لوت و حد شرقي مثلث مركزي جاي دارد . سازوكار آن بيشتر راستالغز راستگرد است و موجب دگرريختي شديد بين دو ايالت ساختاري لوت و مثلث مركزي شده است . شيب گسلة نايبند نسبتاً زياد ( حدود 80 درجه ) مي‌باشد. لذا در طول اين گسل چشمه‌هاي گسلي زيادي كه اكثراً آبگرم هستند ( چشمة آبگرم ديگ رستم ) ديده مي‌شود . روند رشته كوههاي اطراف اين گسل‌ها نيز بيشتر شمالي جنوبي است ( از جمله ازبك‌كوه ) . يكي از گسلهاي قديمي پوستة ايران محسوب مي شود كه قديمي ترين فعاليت آن پركامبرين است . بطوريكه در دو طرف اين گسل تغييرات عمده‌اي از وضعيت مجموعه‌هاي سنگي زمين ساختي پي سنگ همچنين تشكيل حوضه‌هاي رسوبي قابل شناسايي است . در بخش شمالي به شاخه‌هاي متعددي تقسيم مي شود كه به دو گسل كوير و چاپدوني متصل مي‌گردد .

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و هفتم دی ۱۳۸۸ | 

 

» گسل‌هاى زاگرس ایران

 



» راندگى اصلى زاگرس ( Main Zagros thrust)

» گسل دورود

» گسل نهاوند

» گسل گارون

» گسل صحنه

» گسل مرواريد

» گسل پيرانشهر

» گسل کازرون

» گسل دنا (دينار)

» گسل ميناب (گسل زندان)

» گسل اردَل

» گسل زردکوه

» گسل آغاجارى

» گسل مارون





راندگى اصلى زاگرس ( Main Zagros thrust):

راندگى اصلى زاگرس از شمال بندرعباس تا ناحيه مريوان، در طول 1350 کيلومتر امتداد دارد. در ناحيه مريوان اين گسل وارد خاک عراق مي‎شود و بار ديگر به ناحيه سردشت مى‌رسد و از سردشت وارد خاک ترکيه مى‌شود. نخستين بار ريچـاردسون و ليس از آن به عنـوان زون راندگـى نام بردند. گانسر (1960) آن را خط راندگى اصلىMain thrust line ناميده است.

اين مسير گسلى در اواخر پرکامبرين و در اثر کوهزايى کاتانگايى شکل گرفته و از آن به بعد در شکل‎گيرى حوضه زاگرس و در تغييرات ساختارى و رخساره‌اى طرفين خود مؤثر و کنترل کننده بوده است.گسل زاگرس اثر چشم‎گيرى در لرزه‎خيزى ايران دارد و در حال حاضر، به ويژه بخش شمال باخترى آن و يا گسل‌هاى منطبق بر اين زون شکستگى، فعاليت جوان داشته و لرزه‌خيزى تاريخى و ثبت شده دارنــد.

به عقيدة ريكو ( 1975 ) تراست زاگرس از دوبخش تراست اصلي و تراست جوان اصلي تشكيل شده است كه به موازات هم هستند و گاهي اين دو گسل به هم متصل مي شوند . از شمال تنگة هرمز شروع شده و با روند شمال غرب - جنوب شرق از بخشهاي غربي ايران از ايران خارج مي‌شود و به گسلة آناتولي متصل مي‌گردد . حدود 1200 كيلومتر طول دارد و زاگرس مرتفع يا سنندج - سيرجان را از پوستة عربستان جدا مي‌كند راستاى گسل زاگرس از مرز ترکيه تا خاور حاجي‎آباد بندعباس، شمال باخترى – جنوب خاورى (N130E) است ولى در اين پهنه، پيچش مي‎يابد. از اين مکان به سمت جنوب، گسل زاگرس با درازاى 250 کيلومتر داراى روند شمال باخترى – جنوب خاورى (N170E) است. اين بخش از گسل زاگرس به نام‎هاى خط عمان، گسل زندان و يا گسله ميناب نيز ناميده شده است.

سازوکار گسل زاگرس راندگى – فشارى است. شيب گسل در بخش با راستاى N130E، به سمت شمال خاورى (رانده شدن ايران مرکزى بر روى زاگرس) و در بخش N170E به سمت خاور شمال خاورى (رانده شدن مکران بر روى زاگرس) است. گسل جوان زاگرس يك گسل معكوس راستالغز راستگرد است كه شيب آن نيز به سمت شمال شرق است . حدفاصل اين دو گسل يك زون برشي مرتفع و شديداً خردشده وجود دارد كه زاگرس مرتفع است . در طول گسلة زاگرس تغيير شيب‌هاي زيادي به چشم مي‌خورد بطوريكه از حد 80 درجه تا حدود تراست يعني Nape در طول اين گسل ديده مي‌شود .

گسل زاگرس اصلي بصورت تراستي عمل كرده و از پركامبرين فعاليت داشته ولي گسل جوان بعد از برخورد و بسته شدن نـئـوتـتـيـس در منطقه شكل گرفته و روند عمدة آن N130 است . شيب گسلة زاگرس در بخشهاي سطحي و تحتاني با يكديگر متفاوت است بطوريكه اين گسل در مناطق عميق حالت قاشقي دارد، به شكلي كه زاگرس در مناطق پي سنگ حالت افقيِ Nape را بخود مي‌گيرد . عملكرد اين گسل باعث شده استيل دگرشكلي پي سنگ و پوشش فانرئوزوئيك متفاوت باشد . به عبارتي مرز بين فانرئوزوئيك و پي سنگ يك زون دكورمان يا D-pach Zone بوجود مي آورد كه منجر به شكل گيري پهنة چين خوردة زاگرس مي‌شود .

يكي از مهمترين وقايع كوهزايي آلپي كه باعث برخورد ورقة عربي به ايران شده است در اين گسل اتفاق افتاده است . باقيمانده‌هاي پوستة اقيانوسي نـئـوتـتـيـس را در نواحي ني‌ريز، كرمانشاه و حاجي آباد مي‌توان ديد كه نشان‌دهندة جايگزين شده پوستة اقيانوسي بر روي پوستة قاره‌اي در طي يك رخداد تكتونيكي است . مطالعات برو و ريکو (1971)، نشان مى‌دهد که راندگى اصلى زاگرس يک شکستگى تنها نيست، بلکه در حقيقت دو گسل راندگى اصلى است که گاه با هم موازى بوده و گاه بر هم منطبق شده. ولى، گاهى نيز به طور قابل ملاحظه‌ از يکديگر دور مي‎شوند. از نظر زمان پيدايش، دو گسل تا حدى با يکديگر تفاوت‌ دارند. گسل قديمي‎تر که در جنوب باخترى قرار دارد، يک گسل معکوس کم شيب و مشخص‌کننده حد جنوب باخترى ايران مرکزى و زاگرس است. اين گسل جابه‎جايى افقى حدود 40 کيلومتر دارد. گسل جوان‎تر به سمت شمال خاور شيب زياد دارد و يک گسل معکوس با زاويه نزديک به قائم و با مؤلفه راستگرد است. مشاهدات زمين‌شناسى حرکت راستگرد اين گسل را تأييد مي‎کند و به احتمال همين حرکات موجب جابه‎جايى سنگ‌هاى تبخيرى در زاگرس بوده است. به گونه‎اى که سنگ‌هاى مذکور که به طور عملى بايد در حوضه تبخيرى پرکامبرين در امتداد قطر – کازرون تشکل يافته باشند، امروزه در زردکوه بختيارى يعنى 200 تا 300 کيلومتر دورتر قرار دارند. گسل (هـاى) جـوان منطبق بر گسل اصلى زاگرس را چالنکو و بـرو (1974) به نام گسل اصلى عهد حاضرMain Recent fault خوانده‌اند که منطبق بر گسل قديمى است. اين گسل، يک ساختار تنها نيست بلکه زون باريکى از قطعات گسل منفــرد و مجزا و به طور عمومى راستگرد است و طرح همپوشان en echelon دارد. از جنوب خاورى به شمال باخترى، قطعات گسل اصلى عهد حاضر عبارتند از گسل دورود، گسل نهاوند، گسل گارون (قارون)، گسل صحنه، گسل مرواريد و گسل پيرانشهر.

گسل اصلى عهد حاضر، داراى فعاليت لرزه‌خيزى بالايى است و بسيارى از زلزله‌هاى عهد حاضر در امتداد آن صورت گرفته است و حرکات کواترنرى اين گسل از نوع امتداد لغز راستگرد است که با تغيير شکل رسوبات کواترنر همراه است. شرح مختصر بخش‌هاى گوناگون گسل اصلى عهد حاضر به شرح زير است.(بربريان، b 1976).





گسل دورود :

داراى روند عمومى شمال ْ315 و به طول تقريبى 100 کيلومتر است که از جنوب دورود تا حوالى بروجرد امتداد دارد. آخرين حرکت نسبت داده شده به اين گسل مربوط به زلزله مخرب سيلاخور در سال 1909 است.



گسل نهاوند :

در دنباله گسل دورود است که از 55 کيلومترى باختر بروجرد تا شمال باخترى نهاوند، در يک راستاى شمال 320 درجه، امتداد دارد. اين گسل از چند قطعه مجزا تشکيل شده که خود نام‌هاى جداگانه دارند.



گسل گارون :

به موازات گسل نهاوند و در فاصله تقريبى 10 کيلومترى جنوب باخترى آن قرار دارد. اين گسل که در حاشيه جنوب باخترى دشت نهاوند قرار دارد رسوبات آبرفتى کواترنر را از سنگ‌هاى دگرگونه گارون جدا مى‌کند. حرکات جوان اين گسل، همانند گسل نهاوند، با تغيير شکل رسوبات کواترنر و به ويژه زمين‌لرزه 1958 نهاوند به اثبات رسيده است.



- گسل صحنه:

گسل صحنه با طول نزديک به 100 کيلومتر، در يک روند N295 E تا N300 E دو گسل گارون و گسل مرواريد را به يکديگر وصل مى‌کند. چالنکو اين گسل را به سه قطعه جنوب خاورى، مرکزى و شمال باخترى تقسيم نموده است.



گسل مرواريد :

بخشى از گسل اصلى عهد حاضر است که در منطقه کامياران قابل رؤيت است. امتداد آن N315-310 است. در نزديکى کامياران، اين گسل يک توده بازيک بزرگ را محدود کرده است که در امتداد گسل آلتراسيون هيدروترمال توسعه گسترده دارد. خش لغزهاى سطح گسل گوياى حرکات بسيار جوان آن است.



گسل پيرانشهر :

نخستين بار افتخارنژاد (1973) اين گسل را به نام گسل پيرانشهر ناميد. داراى روند شمال باخترى – جنوب خاورى است که مرمرهاى ژوراسيک – کرتاسه را در جنوب باخترى از آبرفت‌هاى کواترنر در شمال خاورى جدا مى‌کند. چالنکو و برو (1974) اين گسل را قطعه شمال باخترى گسل اصلى عهد حاضر دانسته‌اند. زمين‎لرزه‌هاى متعددى از سال 1964 تاکنون بر روى اين گسل ثبت شده است.



گسل کازرون :

گسل شمالى - جنوبى کازرون در 15 کيلومترى باختر اين شهرستان قرار دارد. طول آن 450 کيلومتر برآورد شده و گسلى است پى‌سنگى و قديمى که ضمن کنترل مرز باخترى حوضه نمکى هرمز، بر رسوبات زاگرس نيز اثرگذار بوده به گونه‌اى که ساختارهاى زاگرس را با جهت راستگرد خميده و جابه‎جا کرده است. در استان فارس، اين خمش بسيار چشم‎گير است.شواهد نشان مي‎دهد که گسل کازرون با روند به تقريب شمالى – جنوبى و يا شمال شمال باخترى – جنوب جنوب خاورى داراى حرکت راستگرد جزيى (راستالغز راستگرد) است. براى نمونه روندهاى زمين‌ساختى، در شمال خليج فارس نشان مى‌دهد که خط مرزى سکوى عربستان و واحد زاگرس به وسيله اين گسل در جهت راستگرد جابه‎جا شده است. به ظاهر اين گسل مرز باخترى گسترش حوضه تبخيرى پرکامبرين پسين – کامبرين ايران را تشکيل مى‌دهد و در طول آن دو گنبد نمکى رخنمون دارد. (اسفنديارى و برزگر، 1358).

نبود داده‎هاى ريزلرزه‎اى و کمبود کانون زلزله نشانگر عدم فعاليت جديد اين گسل است، اما زمين‎زلزله‌هاى ژانويه 1967 و اکتبر 1971 در بخش جنوبى گسل کازرون، نشانگر فعاليت بخشى از گسل کازرون در دوره کواترنرى است (بربريان، b 1976) .

اصطلاحاً به آن قطر - كازرون هم مي‌گويند . موجب جدايش زاگرس به دو بخش شرقي و غربي شده است . اصطلاحاً به آن خط كازرون نيز مي‌گويند . به عقيدة مَكِنزي اين گسل تا کشور قطر ادامه دارد . بررسي ژئوفيزيكي نشان داده كه اين گسل عميق بوده و تا زير زاگرس ادامه دارد . فعاليت آن مربوط به پركامبرين نيز مي‌گردد بطوريكه در آن زمان محدود كنندة بخش شرقي زاگرس بوده است . آنگونه كه در نقشه هاي زمين شناسي ديده مي‌شود حد بين گسل كازرون و ميناب منطقه‌اي است كه بيشترين رخنمون گنبدهاي نمكي را دارد . بر اين اساس نتيجه گيري شده كه طي كامبرين پلات‌فـورم ايران در طول گسله‌هاي شمالي جنوبي بصورت بلوكهاي گسلي در آمده كه اين بلوكهاي گسلي تشكيل هورست و گرابن‌هايي را داده‌اند . كه اينها تغيـيرات عمق حوضه‌هاي رسوبي را موجب شده‌اند . لذا تغييرات رخساره‌اي در اطراف اين گسل ديده مي‌شود . همچنين در اثر فعاليت اين گسل واحدهاي مختلف رخساره‌اي زاگرس در فارس، لرستان و كردستان با هم متفاوت هستند . علاوه بر رخساره، تغيير در ضخامت واحدهاي مختلف نيز صورت گرفته است . براي مثال ضخامت آسماري در فارس بيشتر ولي در بخش غربي و شمالي زاگرس كمتر و متفاوت است .





گسل دنا (دينار) :

گسل دنا با راستاى شمال شمال باخترى و شيب به سمت خاور شمال خاورى يکى از گسل‌هاى اصلى زاگرس است که بيش از يکصد کيلومتر طول دارد و طرفين خود را به دو بخش با ويژگي‎هاى زمين‎ساختى، لرزه‎زمين‎ساختى و ريخت‎شناسى متفاوت تقسيم کرده است.

در نقشه ژئوفيزيک هوايى، ژرفاى پى‌سنگ مغناطيسى در بخش باخترى گسل دنا حدود ده هزار متر و در بخش خاورى آن، بين 1 تا 5 هزار متر زير سطح درياست. بدين‎سان نتيجه شده است که بخش خاورى اين گسل، به همراه پى‌سنگ، به صورت فرابوم بالا آمده است.

گسل دنا، يکى از شکستگي‎هاى اصلى در پى سنگ پرکامبرين زاگرس است که با فعاليت‌هاى بعدى خود، در مواردى بر رسوبات زاگرس تأثير گذاشته است. بدين‎سان که رسوبات زاگرس را در مناطقى قطع و در مناطقى باعث پيچش و تغيير راستاى اين رسوبات و ساختار‌هاى آنها شده است.اطلاعات ژئوفيزيک هوايى مغناطيسى بخش جنوبى گسل دنا را به صورت دو شاخه نشان مى‌دهد. يکى از شاخه‌ها به طرف جنوب مي‎رود و در امتداد خط کازرون قرار مى‌گيرد، شاخه ديگر به سوى جنوب شرق و شيراز مى‌رود. زون گسلى دنا در انتهاى شمالى خود يعنى جايى که به گسل بزرگ زاگرس نزديک مى‌شود نيز شاخه شاخه مي‎شود و به سمت شمال باختر متمايل مي‎شود. در ضمن اطلاعات ژئوفيزيکى گسل مهم ديگرى را در امتداد شمالى گسل دنا نشان مي‎دهد که تا درياى خزر ادامه دارد.با بررسي‎ نقشه‎هاى زمين‎شناسى، عکس هوايى و تصويرهاى ماهواره‎اى چنين به نظر مي‎رسد که گسله دنا افزون بر جنبش فشارى، داراى جنبش راستالغز از گونه راستبر مهمى نيز است. اين جنبش، سبب پيچش و کشش پوزه رشته شمالى کوه دنا شده و احتمال مي‎رود کوه هزاردره و چرو ادامه جابه‎جا شدگى کوه دنا به صورت راستبر باشد.از ويژگي‎هاى مهم زمين‎شناسى گسل دنا، بيرون‎زدگى شمارى گنبد نمکى در درازاى آن است. در مسير اين گسل، در بخش باخترى کوه دنا، سازندهاى زاگون و لالون (کامبرين) بر روى سنگ‎هاى کرتاسه رانده شده‎اند (ستوده‎نيا، 1975). در گستره شمال کوه دنا، در دامنه باخترى کوه دره‎بادامى و کوه کمانه سنگ‎هاى کرتاسه بر روى دشت و يا سازند بختيارى (پليوسن) رانده شده‎اند (بربريان و قرشى، 1365).‎شناسى، عکس هوايى و تصويرهاى ماهواره‎اى چنين به نظر مي‎رسد که گسله دنا افزون بر جنبش فشارى، داراى جنبش راستالغز از گونه راستبر مهمى نيز است. اين جنبش، سبب پيچش و کشش پوزه رشته شمالى کوه دنا شده و احتمال مي‎رود کوه هزاردره و چرو ادامه جابه‎جا شدگى کوه دنا به صورت راستبر باشد.از ويژگي‎هاى مهم زمين‎شناسى گسل دنا، بيرون‎زدگى شمارى گنبد نمکى در درازاى آن است. در مسير اين گسل، در بخش باخترى کوه دنا، سازندهاى زاگون و لالون (کامبرين) بر روى سنگ‎هاى کرتاسه رانده شده‎اند (ستوده‎نيا، 1975). در گستره شمال کوه دنا، در دامنه باخترى کوه دره‎بادامى و کوه کمانه سنگ‎هاى کرتاسه بر روى دشت و يا سازند بختيارى (پليوسن) رانده شده‎اند (بربريان و قرشى، 1365).‎هاى کرتاسه رانده شده‎اند (ستوده‎نيا، 1975). در گستره شمال کوه دنا، در دامنه باخترى کوه دره‎بادامى و کوه کمانه سنگ‎هاى کرتاسه بر روى دشت و يا سازند بختيارى (پليوسن) رانده شده‎اند (بربريان و قرشى، 1365).



گسل ميناب :

در ناحيه ميناب دو واحد زمين‌ساختى – رسوبى زاگرس و مکران در مجاورت يکديگر قرار مى‌گيرند. مرز جدايى اين دو واحد، منطبق بر گسلى است که به نام رسوبات فليشى اوليگوسن – ميوسن پاکستان، «گسل زنــدان» ناميده شده است. ولى، امروزه از آن به عنــوان گسل ميناب ياد مى‌شود اين گسل داراي روندي شمالي جنوبي بوده و در شمال تنگة هرمز جدا كنندة ايالات ساختاري زاگرس از مكران است . گسل ميناب يك گسل راستالغز راستگرد است كه در آن در اثر فعاليت‌هاي دگرشكلي در دو طرف گسل تغيير روند محورهاي چين‌خوردگي در زاگرس و مكران ديده مي‌شود . از قديمي‌ترين گسل‌هاي ايران محسوب شده كه سن آن را به پركامبرين نسبت مي‌دهند . به عقيدة اشتوكلين اين گسل ادامة ساختار شمالي جنوبي ايران است كه موجب شده دركامبرين رسوبات سري هرمز در شرق آن برجاي گذاشته نشود . اصطلاحاً شكستگي شمالي جنوبي ميناب كه در تنگة هرمز واقه شده را ادامة گسل نايبند مي‌دانند و تحت عنوان خط عمان در زمين شناسي ايران بيان مي‌كنند . در برخي نظريات ادامه اين شكستگي را حتي تا ماداگاسكار مي‌كشانند . همچنين در برخي از نظريات گسلة ميناب را يك گسلة ترانس كارنت دانسته كه ادامة آن يك گسلة ترانسفورمي در پوستة اقيانوسي عمان است و يا به عبارتي ترانس‌كارنتي است كه باقيماندة يكي از گسل‌هاي ترانسفورم در پوستة اقيانوسي نئوتتيس محسوب مي‌شود . دوگانگي رسوبات كامبرين در دو طرف آن نشان‌دهندة فعال بودن آن در آن زمان است .

گسل ميناب، که بخشى از خط اورال – عمان – ماداگاسکار (فورون، 1941) مى‌باشد، يک گسل امتداد لغز راستگرد است که مرز بين صفحه قاره‌اى زاگرس و پوسته اقيانوسى عمان را تشکيل مى‌دهد که اثر آن را در طول 300 کيلومتر مي‎توان دنبال کرد.

با توجه به داده‌هاى زمين‌شناسى، تفسير عکس‌هاى هوايى، داده‌هاى لرزه‌شناسى، باور بر آن است که زون گسلى ميناب، امتداد لغز است و بلوک خاورى آن به سوى جنوب حرکت کرده است.

به عقيده فالکن (1967)، حرکت افقى راستگرد به احتمال در کرتاسه پسين – ترشيرى پيشين صورت گرفته است. اما، وجود گنبدهاى نمکى در زاگرس و خليج فارس و نبود آنها در ناحيه مکران، سبب شده تا بعضى از زمين‌شناسان، سن اين گسل را 500 ميليون سال بدانند.

لازم به ياد‌آورى است که در حال حاضر، حرکت در طول اين گسل از نوع رورانده است و از اوايل کواترنرى حرکت امتداد لغز نداشته است. (قرشى، 1363).



گسل اردَل :

گسل اردَل با درازاى حدود 150 کيلومتر، شيب به سمت شمال خاورى و راستاى باخترى – جنوب خاورى، به موازات راندگى زاگرس در گستره اردَل – ناغان قرار دارد. سازوکار اين گسل فشارى بوده در مسير آن سازندهاى پالئوزوييک همراه با گروه کرتاسه بنگستان (از شمال خاورى) بر روى دشت و سنگ‎هاى کرتاسه (در جنوب باخترى) رانده شده‎اند. در شمال باخترى اردَل در درازاى گسل اردَل، چند گنبد نمکى بيرون‎زدگى دارد.

کانون مهلرزه‎اى زمين‎لرزه‎هاى سال 1666، 1880، 1922، 1985 و 1977 ميلادى در راستاى گسل اردَل قرار دارند ولى همبستگى اين زمين‎لرزه‎ها با جنبش گسل اردَل روشن نيست. بررسى گسل اردَل در زمان رويداد زمين‎لرزه‎هاى سال 1977 ميلادى ناغان هيچگونه جنبشى را در راستاى آن نشان نداده است (بربريان و نبوى، 1977).



گسل زردکوه :

گسل زردکوه با سازوکار فشارى، راستاى شمال باخترى – جنوب خاورى و شيب به سمت شمال خاورى، به موازات جنوبى گسل اردل قرار دارد. رودخانه بازفت در مسير گسل زردکوه و به موازات جنوب باخترى آن جريان دارد.

در مسير گسل زردکوه سنگ‎هاى کامبرين و اردويسين از سمت شمال خاورى بر روى سازند بختيارى (در جنوب باخترى) رانده شده‎‎اند (ستوده‎نيا، 1975). گسل زردکوه با درازاى دست‎کم 130 کيلومتر، بخشى از مرز ميان بلند زاگرس و زاگرس چين‎خورده را تشکيل مي‎دهد.



گسل آغاجارى :

اين گسل نوعى راندگى به درازاى نزديک به 150 کيلومتر است که روند شمال باخترى – جنوب خاورى دارد و در اثر عملکرد آن، تاقديس آغاجارى و تاقديس پازنان بر روى دشت آبرفتى آغاجارى رانده شده‎اند.



گسل مارون :

گسل مارون در شمال باختر گسل آغاجارى و در کمربند زاگرس چين‎خورده قرار دارد. طول آن نزديک به 50 کيلومتر است و روند NW-SE دارد. سازوکار گسل مارون از نوع راندگى است که در اثر عملکرد آن تاقديس مارون به روى دشت مجاور رانده شده است.







گسل‎هاى خاور و جنوب خاورى ايران



» گسل نهبندان

» گسل بشاگرد

» گسل هريرود





گسل نهبندان :

نام اين گسل از شهرستان نهبندان، در 250 کيلومترى شمال زاهدان گرفته شده است. در اين ناحيه، چند گسل کم و بيش موازى با روند عمومى شمالى – جنوبى وجود دارد ولى چرخش پايانه شمالى به سوى باختر و پايانه جنوبى به سمت خاور سبب شده تا نسل‎هاى مختلف راندگى بر روى اين سيستم امتداد لغز سوار باشند. مركب از يكسري گسلة شمالي جنوبي است كه در بخش جنوبي و شمالي به دليل تغيير در جهت راستاي شاخه‌هاي فرعي ، گسل روند شمال غرب - جنوب شرق مي‌يابد . اين روند فرعي را در ناحية نصرت آباد زاهدان بخوبي مي‌توان شناسايي كرد . گسلة گيوة سهل آباد و آهنگران از شاخه‌هاي فرعي اين گسل محسوب مي‌شوند . گسلة نِه مرز ايالات ساختاري سيستان و لوت را تشكيل مي دهد . حركت اصلي آن برشي راستگرد است اما مي‌‌توان در شاخه‌هاي فرعي حركت چپ‌گرد را نيز اندازه‌گيري كرد . گسلة نهبندان موجب بريدگي رسوبات كواترنر، پيدايش چشمه‌هاي گسلي و زمين لغزش‌هاي متعدد در عهد حاضر شده كه نشانگر فعال بودن گسل مي‌باشد . به همين خاطر و همچنين بدليل فعاليت همزمان با گسله هريرود نقش عمده‌اي در كانسار زايي منطقة سيستان داشته است . از جمله ايجاد منيزيت، پونتيت، آزبست، مس، ليونتيت و كانسارهاي مشابه . فعاليتهاي قديمي گسل مشخص نبوده ولي احتمالاً به شروع پركامبرين نسبت مي‌دهند . بطور كلي از اوايل مزوزوئيك اين گسله نقش عمده‌اي در تكوين زمين شناسي و دگرشكلي منطقة شرق ايران داشته است.

دو گسل عمده اين مجموعه گسلى، به نام گسل خاور «نـه» گسل باختر «نـه» نامگذارى شده‎اند. در ناحيه خونيک (جنوب نهبندان)، اين دو گسل به يکديگر مي‎رسند و به صورت يک گسل امتداد لغز واحد، به سمت جنوب ادامه مي‎يابد، ولى در 50 کيلومترى شمال نصرت‎آباد، اين گسل بار ديگر دو شاخه شده و به سمت جنوب، به تدريج از هم دور مي‎شوند. به شاخه جنوب خاورى که جداکننده افيوليت خاور ايران از بلوک لوت است «گسل نصرت‎آباد» و به شاخه جنوب باخترى، که تا شمال آتشفشان‎هاى بزمان ادامه دارد «گسل کهورک» نام داده شده است (درويش‎زاده، 1380).

قديمي‎ترين سنگ‎هاى متأثر از گسل نهبندان، سنگ‎هاى دگرگونى پالئوزوييک – ترياس بلوک لوت هستند و در نتيجه سن اين گسل، قديمي‎تر از ترياس است و به احتمال از زمان پرکامبرين فعاليت داشته است ولى در زمان مزوزوييک به يک جدايش درون قاره‎اى تتيس جوان تبديل شده است. به گونه‎اى که در شکل‎گيرى حوضه فليشى و جايگيرى پوسته اقيانوسى خاور ايران، نقش اساسى داشته ولى در حال حاضر زميندرز خاور ريزقاره ايران مرکزى را تشکيل مي‎دهد. بُرش رسوب‎هاى کواترنرى، نشانه حرکت‎هاى جوان اين گسل است. کانون زمين‎لرزه 1928 نهبندان بر روى اين گسل قرار دارد. ويرانى سال 1370 شهرستان نهبندان و روستاهاى شورک، سهل‎آباد و 000 مربوط به آخرين حرکت گسل نهبندان است (بربريان، b 1976).



گسل بشاگرد :

نام اين گسل از کوه‎هاى بشاگرد در جنوب فروافتادگى جازموريان گرفته شده است. در اين ناحيه، دسته‎اى گسل طولى با روند تقريبى خاورى – باخترى وجود دارد. يکى از دراز‎ترين آنها گسل بشاگرد است که از کهنوج (شمال خاورى بندرعباس) شروع و ممکن است تا مرز پاکستان ادامه يابد. شايد اين گسل، ادامه‎اى از گسل اصلى زاگرس باشد، ولى مسئله دوگانگى سن سنگ‎هاى افيوليتى موجود در امتداد اين دو گسل، اين ديدگاه را پرسش‎آميز مي‎سازد. به ويژه آنکه، روند خاورى – باخترى گسل بشاگرد با روندهاى شناخته شده پرکامبرين ايران يکى نيست. در واقع يك سيستم گسلي مركب است كه از تعداد زيادي گسلة موازي و تعدادي زون شديداً خرد شده تشكيل شده است . نام ديگر آن گسل قصر قند است . اكثر شاخه هاي فرعي آن بصورت معكوس عمل مي‌كند و شيب آن به طرف شمال است . مرز بين دو ايالت ساختاري سيستان و مكران است . ادامة اين گسل در بخش غربي به گودال جازموريان مي رسد . به عقيدة برخي محققين اين گسل گودال را نيز قطع مي‌كند . در طول شاخه هاي فرعي اين گسل ، بيشتر در بخشهاي شمالي مكران ، افيوليت ملانژها بر روي فيليش‌هاي كواترنر رانده مي‌شود . مولفة ديگر اين گسل راستگرد است . يكي از گسله هاي فعال ايران محسوب شده طوريكه كانون تعداد زيادي از زمين لرزه‌هاي امروزي بر روي اين گسله قرار گرفته‌اند . حد شرقي اين گسل در داخل خاك پاكستان به گسل چمن منتهي مي شود . حد غربي آن در گودال جازموريان مدفون شده و قابل تشخيص نيست .‎اى از گسل اصلى زاگرس باشد، ولى مسئله دوگانگى سن سنگ‎هاى افيوليتى موجود در امتداد اين دو گسل، اين ديدگاه را پرسش‎آميز مي‎سازد. به ويژه آنکه، روند خاورى – باخترى گسل بشاگرد با روندهاى شناخته شده پرکامبرين ايران يکى نيست. در واقع يك سيستم گسلي مركب است كه از تعداد زيادي گسلة موازي و تعدادي زون شديداً خرد شده تشكيل شده است . نام ديگر آن گسل قصر قند است . اكثر شاخه هاي فرعي آن بصورت معكوس عمل مي‌كند و شيب آن به طرف شمال است . مرز بين دو ايالت ساختاري سيستان و مكران است . ادامة اين گسل در بخش غربي به گودال جازموريان مي رسد . به عقيدة برخي محققين اين گسل گودال را نيز قطع مي‌كند . در طول شاخه هاي فرعي اين گسل ، بيشتر در بخشهاي شمالي مكران ، افيوليت ملانژها بر روي فيليش‌هاي كواترنر رانده مي‌شود . مولفة ديگر اين گسل راستگرد است . يكي از گسله هاي فعال ايران محسوب شده طوريكه كانون تعداد زيادي از زمين لرزه‌هاي امروزي بر روي اين گسله قرار گرفته‌اند . حد شرقي اين گسل در داخل خاك پاكستان به گسل چمن منتهي مي شود . حد غربي آن در گودال جازموريان مدفون شده و قابل تشخيص نيست .

گفتنى است که همانند ديگر گسل‎هاى همزاد و همروند (گسل‎هاى فنوج، جنوب جازموريان و 000)، گسل طولى بشاگرد دست کم در زمان شکل‎گيرى پهنه ساختارى – رسوبى مکران (مزوزوييک) به وجود آمده، ابتدا از نوع گسل نرمال بوده ولى پس از آغاز فرورانش پوسته اقيانوسى عمان و تشکيل منشورهاى برافزايشى به راندگي‎ رو به شمال تبديل شده‎ است.





گسل هريرود( گسل گيلمرد ) :

مرز شرقي ايالات ساختاري سيستان، بينالود و كپه داغ از ايران مركزي را تشكيل مي دهد . روند شمالى – جنوبى و حدود 800 تا 1200 كيلومتر طول داشته و موجب جدايش پوستة قاره اي افغانستان از ايران مي شود . مطالعات صحرايي بر روي اين گسل سازوكار راستالغز چپگرد را نشان مي دهد كه علت آن عملكرد تنشي خواهد بود كه از طرف هندوستان به پوستة ايران وارد مي‌شود و چون در اين ناحيه جزء مؤثرترين تنشهاي حاكم است ، به همين دليل مكانيزم آن با ساير گسله هاي شمالي جنوبي ايران متفاوت است . تفاوت‎ در ويژگي‎هاى زمين‎شناسى دو سوى رودخانه هريرود (مرز ايران – افغانستان) و رودخانه تجن (مرز ايران و ترکمنستان) سبب شده تا به ناپيوستگى زمين‎شناسى موجود بين بلوک لوت در ايران و بلوک هيلمنــد در افغانستان خطواره و به عبارت بهتر گسل هريرود نام داده شود. جدا از شواهد روى زمين، اثر اين گسل، به صورت يک ناپيوستگى ژئوفيزيکى از پهنه توران تا مرز ايران و افغانستان گزارش شده است.

در ايران، مسير تقريبى اين گسل منطبق بر رودخانه‎هاى هريرود و تجن است. ادامه جنوبى آن به احتمال از باختر دشت زابل (حد شرقى کوه‎هاى خاور ايران) گذشته و به زاهدان مي‎رسد . در ضمن گسترش جغرافيايى سنگ‎هاى ژوراسيک و کرتاسه ايران و افغانستان در دو سوى اين گسل، نشانگر حرکت چپگرد است (نبوى، 1355) ولى در نقشه لرزه‎زمين‎ساخت خاورميانه (حقي‎پور، 1992) اين گسل راستگرد دانسته شده است. با توجه به نقشه زمين‎شناسى ايران، چنين استنباط مي‎شود که اين گسل لبه خاورى جدايش درون‎قاره‎اى کوه‎هاى خاورى ايران است که ويژگي‎هاى مشابه با گسل نهبندان دارد.

در ضمن، به نظر مي‎رسد که در خاور بيرجند، بخش شمالى گسل پس از چرخش به سمت شمال باخترى تا جنوب گناباد ادامه مي‎يابدو لذا تداوم بيشتر اين گسل به سمت شمال نياز به دلايل مستندتر دارد. به ويژه اين که در روند ساختارهاى موجود در حدفاصل خاور گناباد تا کپه‎داغ قطع‎شدگى ديده نمي‎شود.

                                                                      

نوشته شده  توسط : مدیریت سایت رضاپورشعبانی در تاریخ : بیست و هفتم دی ۱۳۸۸ | 

 

صفحه اصلی | تماس با ما | صفحه RSS

All Rights Reserved 2009-2010 © by landslide.blogfa.com

Design This Web By Vahid Kashfi ™ @ Ver:1.0 POWERED BY BLOGFA.COM